Ağaç | 1-7m | 5-6 Aylar | Ça,Ho,Na | Meyvesi
Sabal, Sabal, Serenoa repens SMALL.
Yelpaze palmiyesi Syn: Sabal serrulata NUTT.ex.SCHULT.
Testere palmiye Serenoa serrulata HOOK.
Prostat Palmiyesi Chamaerops repens MICH.
Familyası: Palmiyegillerden, Palmingewâchse, Arecaceae (Palmiye)
Drugları: Sabal meyvesi; Sabal fructus
Sabalın meyveleri çay, tentür ve natürel ilaç yapımında kullanılır.
Giriş: Palmiyegillerin alt grubundan olan Serenoagillerin tek temsilcisi Sabal’dır. ABD’inde Prostat iltihaplanması, prostat büyümesi, mesane uru, yutak iltihaplanması, sinüzit, gece yatağı ıslatma gibi çeşitli rahat¬sızlıkalra karşı kullanılmıştır. Günümüzde ise bu bitki üzerine 150’nin üzerinde klinik araştırması yapılmış ve 60.000’den fazla insan üzerinde test yapılmıştır.
Botanik: Sabal bulunduğu ortama göre 1-7m boyunda da olabilen bir Palmiyedir. Palmiyenin gövdesinde eski yaprakları döküldükten sonra sapların geri kalan artıkları yıllarca gövde üzerinde kalır. Yaprak sapları 1-1,5m uzunluğunda, üzeri lifli olduğundan testere yelpaze diye anılır ve bu sapların ucunda şerit şeklinde uçlara doğru sivrice kenarları kalkık, 20-40adet yaprağın yelpaze gibi dizilmesi ile Yelpaze yapraklar oluşur. Çiçekleri topluca bir arada oldukça küçük, altın sarısı renkte ve mey¬veleri önce sarımsı yeşil renkte ve olgunlaşınca siyahlaşır. Meyveleri 2-3cm uzunluğunda, 1-2cm eninde oval şekilde, morumsu siyah renkte, üzeri parlak ve kısa saplıdır.
Yetiştirilmesi: Meksika, ABD’nin Güney eyaletleri, Akdeniz ülkeleri ve Gü¬ney Afrika’da yetişir ve yetiştirilir. Türkiye’nin Akdeniz, Ege ve Mar-mara bölgesinin sahile yakın olan bölgelerinde yetişir veya yetiştirilir.
Hasat zamanı: Meyvelerin olgunlaşması iklime göre 10-12ayı bulabilir bu nedenle bir taraftan çiçek açarken diğer taraftan olgun meyveleri aynı bitkide görebilirsiniz.
Birleşimi: Sabal meyvelerinin birleşimindeki maddeleri önemine göre şöyle sıralayabiliriz; Sabal meyveleri kurutularak diğer şifalı bitkilerden farklı farklı olarak genelliklehexanolla ekstresi yapılır ve bu hexanol ekstresi natürel ilaç yapımında kulanılır veya çayı yapılır.
a) Polisakkarit bu da %38 Galaktozlar %19 Arabinozlar %14, Aranosidlerden ve diğer mono sakkaritlerden oluşur.
b) Steroller β-Sitosterol, β-Sitosterol-3-O-β-D-glikozit, β-Sitosterol-3-O-diglikozit, β-Sitosterolpalmitat, β-Sitosterolmyristat, β-Sitosterollaurat (β-Sitosterol-3-O-larat), β-Sitosterol-6-O-myristat-β-D-glikozit, β-Sitosterol-6-O-lauryl-β-D-glikozit ve Campesterol içerir.
c) Flavonitler; İzoquercitrin, rutin, Kâmpferol-3-O-β-D-glikozit ve Rhoifolin(=Apigenin-7-O-rhamnoglikozit) içerir.
d) Sabit yağlar%4-5 oranında olup Capronasit, Caprylasit, Laurinasit, Palmitinasit, Oleikasit ve Myristinasit içerir.
e) Ayrıca %28 oranında ham şeker (Invert şeker) %3-5 Mineraller, reçine, Mannit, Tanin, Karotinler ve çok az miktarda eterik yağ içerir.
Tesir şekli: Antiandrogen (erkeklik hormonunun çoğalmasını önleyici), iltihapları önleyici, lipit düşürücü (kandaki ve dokulardaki yağları azaltıcı), krampları çözücü, tonik (vücudu kuvvetlendirici).
Açıklama: Sabal ekstresinden (genellikle Hexenol’la yapılır) elde edilen damla, draje, hap ve kapsüllerle 100’den fazla klinik araştırması yapılmış ve 60.000’den fazla prostat rahatsızlığı olan insan üzerinde tedavi de-nemesi yapılmıştır. Sabal ekstresinden uzun süre 3-36ay alındığında prostat hormonlarından testosteron Dihydrotestosterola’ye (DHT) dönüş-mesini sağlayan α-Reduktaz enziminin (buda prostat büyümesini engeller) üretimini (salgısını) azalttığı görülmüştür. Yine aromataz enzimini de frenlediği bunun da sonuç olarak testosteron hormonunun Östradiol’a dönüşümünü azalttığı tespit edilmiştir. Ayrıca Prostaglandin ve Leukotrin hormonlarının da oluşumunu azalttığı tespit edilmiştir. Neticede bu hormonlar ve enzimlerdeki bozulan değerleri düzelttiği ve böylece de idrar yoları rahatsızlıklarından a) sık idrar yapma (pollaküri), b) gece sık idrar yapma, c) ağrılı sancılı idrar yapma (dizüri), d)artık idrar oranını düşürür (kişi idrarını yaptıktan sonra hala geride idrar kalır), e) idrar akışında düzelme olur, f) prostattaki aşırı faaliyetler (hormon üretimi, enzim üretimi, kan dolaşımı ve lenf dolaşımı) normale dönüşür.
Araştırmalar:
1) Bocholt Hastanesinde (St.-Agnes hospital) Prof.Dr.D.Bachum denetim ve gözetiminde 87 klinikte işbirliği yapılarak 435 prostat büyümesi rahatsızlığı olan hastalar üzerinde 3 yıl süren tedavi deneyi yapılmıştır. Bu deney sonunda hastaların %80’i günlük yaşamlarına dönerek bu tedaviyi iyi ve çok iyi olarak değerlendirmişlerdir. (Nhp.7.97.1149/ZP.6.98.337)
2) 543 prostat rahatsızlığı olan hasta üzerinde Sabal ve ısırgan kökü ekstresi ile tedavi denemesi kimyasal prostat ilacı Finasteride karşı yapılmıştır. Karşılaştırmalı bu tedavi denemesinde bitkisel ilacın (P……….) daha etkili ve yan tesirsiz olduğu belgelenmiştir. (ZP.2.00.99)
3) Sabal ekstresi (P…….) ile kimyasal 3 ayrı ilaca; Finasteri®, Alfuzosin® ve Terazosin®’e karşı tedavi denemesi yapılmış ve neticede daha üstün olduğu görülmüştür. Sabal ekstresi alan hastalarda idrar akışı düzelmiş, artık idrar kalmamış ve sık idrar yapmayı bırakmışlardır. Ayrıca yan tesiri de görülmemiştir. (ZP.1.97.13)
Kullanılması:
a) Araştırmalara göre Sabal ekstresinden elde edilen natürel ilaçlar, damla, draje, kapsüller veya sade çayı öncelikle iyi huylu prostat büyümesi (Bening prostatahyperplasie), prostat iltihaplanması, idrar bırakma da zorlanma, sık idrara çıkma (pollaküri), gece sık idrar yap-mak için kalkma(dizüri) karşı etkili olduğu yapılan araştırmalarda tespit edilmiştir.
b) Komisyon E’ye göre prostat büyümesi I.ve II.dereceden ve idrar tutamamaya karşı kullanılır.
c) Halk arasında; mesane iltihaplanması, husye üstü bezlerin iltihaplan-ması, rahim iltihaplanması, kadınlarda göğüs iltihaplanması ve cinsel gücü artırıcı olarak kullanılır.
Çayı: İki kahve kaşığı Sabal meyvesinden demliğe konur ve üzerine 300-400ml kaynar su ilave edilir. 15-20dk demlenmeye bırakıldıktan sonra süzülerek içilir.
Çay Harmanları:
Gökçek Prostat çayı;
>40 gr Sabal meyvesi
>30 gr Isırgan kökü
>20 gr Atkuyruğu otu
>10 gr Ayrık kökü
Gökçek Prostat çayı;
>30 gr Sabal meyvesi
>30 gr Isırgan kökü
>30 gr Altın başak otu
>10 gr Atkuyruğu otu
Gökçek Prostat çayı;
>30 gr Isırgan kökü
>30 gr Sabal meyvesi
>30 gr Altın başak otu
>10 gr Ayrık kökü
Gökçek Prostat çayı;
>30 gr Sabal meyvesi
>30 gr Isırgan kökü
>30 gr Ardıç kozalağı
>10 gr Kasık otu
Gökçek İdrar tutamama çayı;
>25 gr Sabal meyvesi
>25 gr Yakı otu
>25 gr Huş yaprağı
>25 gr Isırgan kökü
Gökçek İdrar tutamama çayı;
>25 gr Sabal meyvesi
>25 gr Yakı otu
>25 gr Altın başak otu
>25 gr Isırgan kökü
Gökçek Cinsel gücü artırıcı çayı;
>20 gr Çakşır kökü
>20 gr Sabal meyvesi
>20 gr Ginseng kökü
>20 gr Yohimben kabuğu
>20 gr Mirra odunu
Gökçek Mesane hassaslaşmasına çayı;
>10 gr Oğul otu
>30 gr Isırgan kökü
>30 gr Sabal meyvesi
>20 gr Kılıç otu
>10 gr
Lavanta çiçeği
Ekstresi: Sabal meyvesi diğer Şifalı bitkilerden farklı olarak Heksanol (Hexanol) ile reftikasyonu (ekstraksiyonu) yapılır ve Sallba ekstresi elde edilir.
Homeopati’de: Sabal meyvelerinden 100gr ince kıyıldıktan sonra bir şişeye konur ve üzerine 500ml %700’lik alkol ilave edilir. Güneş ışınla-rından uzakta 6-8hafta muhafaza edildikten sonra süzülerek Home-opati’de<<Sabal serrulatum>>ismi ile anılan tentür elde edilir. Bu tentürden günde 4-5defa 15-20damla 8-10hafta süreyle alınır. Zaruret halinde 1 hafta ara verildikten sonra alınmaya devam edilir. Yukarıdaki çay harmanlarının karışımı ile de tentür hazırlanabilir.
Hastalığın belirtileri (semptom):
1) Mesanenin ve karın altının sürekli dolu olduğunu hissetme
2) İdrar yolarının daraldığını hissetme (sanma)
3) İdrarını yaparken ağrı ve batma hissetme
4) Gece uyurken karnında ağrı hissetme
5) İdrar kanlı, sümüksü ve bulanık olabilir
6) Geceleri yatağı ıslatma
7) Cinsel organda soğukluk hissetme
8) Kadınlarda yumurtalıkların iltihaplanması ve şişmesi
9) Bayanlarda göğsün şişmesi ve ağrıması
Bu gibi hallerde Sabal tentürü gereklidir.
Yan tesirleri: Bilinen bir yan tesiri yoktur.