Şifalı Bitkiler – Yavşan otu, Veronica officinalis

Çok Yıllık | 0,1-0,3m | 5-8 Aylar | Ça,Ho,Na | Otu

Yavşan otu, Ehrenpreis, Veronica officinalis
Avrupa çayı
Çıban otu
Şifalı yavşan otu
At teresi
Hakiki yavşan otu
Erkeğe güven otu
Yara otu
Temel şifa otu

Familyası: Sıraca otugillerden, Braunwursgâchse, Scrophleriaceae

Drugları: Yavşan otu; Veronicae herba
Yavşan otunu kökleri hariç tamamı çay, tentür ve natürel ilaç yapımında kullanılır.

Giriş: Sıracaotgillerin bir alt grubuna ait olan veroniceaegillerin (yavşan-otugiller) takriben 300 alt türü mevcuttur ve bunlar içinde en önemlisi şifalı yavşan otu; Veronica officinlis gelir ve ayrıca azda olsa Su yavşan otu; Veronica beccabunga, Virjinya yavşan otu; V. Virginica, Horasan yavşan otu; V. Persica, Başaklı yavşan otu; V. Sipicata ve Kafkas yavşan otu; V. İncena’yı sayabiliriz. Veronica kelimesi vera ve unica kelimelerinden türümiş olup hakiki yavşan otu anlamına gelir ve officinalis kelimesi de şifa veren demektir. Yavşan otu hakkında 16.yy.da ilk geniş bilgiyi Hieronymus bock yazmış ve onu diğerleri takip etmiştir. Franken kralı yakalandığı ekzemadan bir türlü kurtulamaz ve ona bir çoban yavşan otunun çayını içmesini tavsiye eder ve kral iyileşir.

Botanik: Yavşan otu çok yıllık, az çatallaşan, yarıya kadar yerde yatan ve yarıdan sonra yükselen bir bitkidir. Bu özelliği bitkiyi diğer bitkilerden hemen ayıran büyük bir özelliktir. Yarıya kadar yerde uzanan gövde bulunduğu yerden kökler salar ve bu şekilde bitki kısa sürede bulunduğu yerde kümeler oluşturur. Yaprakları ters yumurta şeklinde kenarları kertikli, kısa saplı 2-5cm uzunluğunda 1-2,5cm eninde koyu yeşil renkli ve bir sonraki yaprakla çaprazdır. Çiçekleri oldukça küçük 4 adet taç yapraktan meydana gelir, 0,5-0,8ml büyüklüğünde açık mavi morumsu veya leylaki renkli üzeri beyaz çizgili ve ortasından 2 adet pembemsi döllenme tozlukları bulunur.

Yetiştirilmesi: Yavşan otunun bir fidesi veya tohumu ilkbahar veya son-baharda yarı gölgelik bir yere ekildiğinde hiçbir özene gerek kalmadan yayılır. Asya, Avrupa ve Kuzey Amerikanın killi, kireçli topraklarında ve güneşli yerlerde, ormanların seyrek yerlerinde veya orman kenarlarında, yol kenarları, çimenlikler ve meralarda yetişir.

Hasat Zamanı: Mayıstan Eylüle kadar toplanarak temizlenir ve kurutul-duktan sonra ince kıyılarak özel kaplarda muhafaza edilir. Maalesef şifalı bitkiler toplama, kurutma, paketleme ve depolama işlemleri sırasında çok yanlışlar yapılmaktadır. Bitkinin şifalı kısmı yaprak veya çiçekleri ise asla Güneş altında kurutulmaz ve mutlaka gölgede kurutulmalıdır. Ayrıca örneğin bitki 5 günde kurudu ise, 2 gün daha kurumada bırakmak mahzurludur, çünkü birleşimindeki eterik yağları kaybettiğinden kalitesi düşer. Sadece bitki kökleri Güneş’te kurutulur ve kurur kurumaz hemen paketlenip depolanması gerekir. Şifalı bitkilerin Aktarlar’da açıkta satılması kalitesini kısa sürede düşürür ve etkisini oldukça azaltır.

Birleşimi: Yavşan otunu birleşimindeki maddeleri önemine göre şöyle sıralayabiliriz.
a) İridoit glikozitler; %0,5-1 arasında olup üç önemli grupta toplanırlar. 1) Aucubin 2) Catalpol ve esterleri: veronicosid (2- benzolcatalpol), Verprosid (6-protocatechuoylcatalpol) Minecosit ve Verminosit. 3) Mussaenosit ve esterleri; Ladrosid (6-caffeoylmussaenosit)
b) Flavonitler %0,5-1 arasında olup en önemlileri luteolin, apigenin ve cinarosit ve de 6- hidroksiluteolin-7-glikozit.
c) Ayrıca %8-12 saponinler %0,4-0,6 taninler, kaffeasit, chloregenasit ve mannitol içerir.

Araştırmalar: Yavşan otu ile modern klinik araştırmaları yapılmamıştır, yavşan otu hakkında söylenenler genellikle doktor veya hekimlerin kendi kişisel tecrübelerine dayanmaktadır. Bunlardan;
1) Sebastian Kneipp verem, romatizma ve gut’a karşı etkili olduğunu gözlemlemiştir. Yazarlardan H. Schulz, A. Dirand ve B. Jürgense bitkinin yaşlılık kaşıntısı, mide rahatsızlıkları ve iştahsızlığa karşı tavsiye etmektedirler. B. Vonarburg ise yavşanın kaşıntıya karşı etkili olduğunu

iddia etmektedir.
2) M. Scarlat, M. Tamas, B. Cuprarencu ve ekiplerinin kobarlar üzerinde yaptıkları araştırmada yavşan otunun ülseri iyileştirdiğini tespit etmişlerdir. (J. Ethopharmacol 13/157, HHB II 118)

Tesir Şekli: Yaraları iyileştirici, iltihapları önleyici, mikropları öldürücü, balgam söktürücü, ishali önleyici özelliklere sahiptir.

Kullanılması:
a) Komisyon E’nin 02.03.1989 tarih ve 43nolu monografi bildirisinde yavşan otunun başta nefes yolları, mide, bağırsak, karaciğer, böbrek ve dalak rahatsızlıkları romatizma, gut, sıraca ve iştahsızlığa karşı ve de kanı temizleyici olarak, terletici ve tonik olarak kullanılabileceğini ve de haricen yaralara lapasının sarılabileceği ve kaşıntıya karşı banyosunun yapılabileceği beyan edilmiştir.
b) Halk arasında kaşıntı, yaşlılık kaşıntısı, gastrit, ülser, unutkanlık, alerji, romatizma, Gut, üşütme, öksürük, bronşit, mide-bağırsak rahatsızlıkları mesane üşütmesi gibi rahatsızlıklara karşı kullanılır.

Açıklama:
1) Yavşan otunu birleşimindeki saponinler nefes yolları rahatsızlıklarına, flavonitler mide-bağırsak rahatsızlıklarına, iridoid glikozitler romatizma ve yaralara karşı kullanılır. Bütün

bu maddeler ve daha fazlası bitkinin çok yönlü kullanılmasına ve etkili olmasına neden olmaktadır. Johann Franke 1690’da yavşan otu üzerine 600 sayfalık bir kitap yazmıştır. Bundan da eskiden Avrupa da oldukça çok yaygın olarak kullanıldığını gösterir.
2) Kaşıntının oluş sebepleri ekzema, sedef hastalığı, alerji, kanın asit¬len-mesi, midedeki bakteri ve bağırsaklardaki mantarların ürettiği toksik maddeler, özelliklede biyojen aminlerden histamin salgıla¬ma¬ları nedeniyle alerji oluşur.
3) Türkiye’de yavşan otu yerine Kafkas yavşan otu; veronica incana kullanılmaktadır. Bu bitki ise oldukça çok acı olup hemen hemen içil-mesi mümkün değildir. Bu nedenle yavşan otunun çayı pek içil¬mez. Şifalı yavşan otunun ise çayı oldukça güzeldir.

Çayı: İki kahve kaşığı kurutulmuş, ince kıyılmış yavşan otu demliğe konur ve üzerine 300-400ml kaynar su ilave edilerek. 5-10 dakika demlenmeye bırakıldıktan sonra süzülerek içilir.

Çay Harmanları;

Gökçek Kaşıntı çay;
>20gr K. Hindiba kökü
>20gr Yavşan otu
>20gr Menekşe otu
>20gr Ladenotu
>20gr Hamamelis y+k

Gökçek Sedef çayı;
>30 gr Isırgan kökü
>30 gr K.hindiba otu
>20 gr Sofur sapı
>20 gr Yavşan otu
>20 gr Biberiye

Gökçek Bronşit çayı;
>20 gr Menekşe otu
>20 gr Yavşan otu
>20 gr Kekik
>20 gr Sinirli ot
>20 gr Çuhakökü

Gökçek Bronşit çayı;
>20 gr Çuha kökü
>20 gr Yavşan otu
>20 gr Sinirli ot
>20 gr Boz otu
>20 gr Kekik

Gökçek Hafıza çayı;
>20gr Eğri kökü
>20gr Papatya çiçeği
>20gr Yavşan otu
>20gr Biberiye yaprağı
> 20 gr Kılıçotu

Gökçek Kaşıntı çayı;
>30gr Yavşan otu
>20gr Menekşe otu
>20gr Papatya çiçeği
>20gr Ladenotu
>10gr K. Hindiba kökü

Banyosu: Yavşan otundan bir avuç demliğe konur ve üzerine 1000ml kaynar su ilave edilir. 10dk deminin çıkması beklenir ve bu dem küvetteki suyla karıştırılarak banyo yapılır ise kaşıntıları önler.

Homeopati’de: Yavşan otundan 20gr bir şişeye konur ve üzerine 80ml %70’lik alkol ilave edilerek güneş görmeyen bir yerde 4-6 hafta mu¬ha-faza edildikten sonra süzülerek Homeopati’de < > ismi ile anılan tentür elde edilir. Bu tentürden günde 3-5defa 10-15 damla alınır.

Yan tesirleri: Bilinen bir yan tesiri yoktur.

B) Su yavşan otu, Bach-ehrenpreis, Veronica beccabunga
Yavşan otu 20-60cm boyunda, çok yıllık gövdenin alt kısmı yeşil, üst kısmı kahverengimsi renktedir. Yaprakları oval, kenarları çok hafif kertikli, karşılıklı bir sonraki ile çaprazdır. Çiçekleri uzun bir sap üzerinde seyrekçe dizilmiş olup morumsu leylaki renkte ve 5-10mm çapındadır. Su yavşan otu sulak yerlerde yetiştiğinden su yavşan otu diye anılır. Hafif zehirli olması nedeniyle dikkatli kullanılması gerekir.

C) Başaklı yavşan otu, Ahrige ehrenpreis, Veronica spicata
Çiçek sapı oldukça uzun ve üzerine sıkça dizilmiş morumsa leylaki çiçeklerle bezenmiştir. Yaprakları oldukça ince şerit şeklinde, kenarları hafif kalkıktır.

Compare credit card processing pharmacy merchant account what is fraud order in ecommerce.