Şifalı Bitkiler – Ağu gülü, Rhododendron Aureum

Diğer Adları:
Ağu gülü, Goldgelbe Alprose, Rhododendron Aureum
Altın Ağu gülü Syn:Rhododendron Chrysanthum
Altın Alp gülü Rhododendron Flavum
Altın Orman gülü Rhododendron Officinale
Altın Komar

Familyası:
Fundagillerden, Heidekrautgewachse, Ericaceae

Drugları:
Altın Ağu gülü yaprakları; Rhododendri folium
Ağu gülü yaprak ve sürgün;Rhododendri herba
Ağu gülünün yaprak ve sürgünleri tentür yapımında kullanılır. Çok zehirli olması nedeniyle çayı içilmez.

Giriş:
Ağu gülügiller Fundagillerin alt grubuna ait olup bu gruba bin adet dahildir. Ağu gülügillerden en önemlileri Altın Ağu gülü; Rhododendron aureum, Paslı Ağu gülü; R.ferrugineun, Trabzon Ağu gülü; R. Ponticum ve Türk Ağu gülü; R. Luteum’dir. Rhodon kelimesi; gül, dendron ağaç anlamına gelir, yami gül ağacı demektir. Aureum; altınımsı anlamına gelir. Tarihte ilk defa Johann Geork Gmelin 1733-1743 yılları arasında araştırma gezisinde Sibiryalıların gut, dermansızlık ve eklem ağrısı gibi rahatsızlıklarda Ağu gülünün otunu kullandıklarını görmüştür ve tespit etmiştir. Bunu diğer homeopati uzmanlarının yaptıkları araştırmalar takip etmiştir. Vatanı Türkistan ve Sibirya olup ılıman ve soğuk bölgelere yayılmıştır.

Botanik:
20-80 cm boyunda bir funda olup yapraklarını kışın dök¬mez. Yaprakları karşılıklı parlak, derimsi, oval eliptik şekilde, uçlara doğru sivri, kenarları düz ve kısa saplıdır. Çiçekleri topluca bir arada olup her biri 5-7 cm çapında, geri çan gibi uca doğru 5 parçalı ve parçalar yıldız şeklinde olup altın sarısı renktedir. Çiçeğin ortasından çıkan uzunca sarı saplı ve döllenme tozlukları kahverengimsi ve göbekte bir iğnesi bulunur. Olgunlaştıktan sonra sararan çiçekleri kopar fakat düşmez, asılı kalır çünkü ortadaki iğne çiçeği tutar. Altın Ağu gülü ile Sarı Ağu gülünü birbirinden ayırmak oldukça zordur. Sarı Ağu gülünün yaprakları daha da geniştir.

Yetiştirilmesi:
Türkiye’nin İç Anadolu, Doğu Anadolu, Karadeniz ve Marmara bölgesinde yetiştirmek mümkündür. Almanya’da, park ve bah-çelerde çok sık olarak bu tür bitkiler yetiştirilir.

Hasat zamanı:
Ağu gülü çiçek açmaya başlamadan önce yaprak ve sürgünleri toplanır, kurutulur veya tentür yapımında kullanılır.

Birleşimi:
Birleşimindeki maddeleri şöyle sıralayabiliriz:
a) Fenol türevlerinden; Rhododendron, Rhododendrin (Rododendrelglakozit) und Arbutin
b) Flavonelglikozitlerden; Polystachosid ve Avicularin
c) Dilerpenoidlerden; Anromedotoxin (=Asetilandromedol=Grayanotoxin)
Triterpenlerden; Campanalin, Simiarenol, Oleanolasit ve Uvaol içerir.

Araştırmalar:
1. Johann George GMELIN 1733-1743 yılları arasında 10 yıl süren araştırma gezisi yapmış ve bu seyahat sırasında Sibiryalıların gut hastalığı, dermansızlık ve eklem ağrılarına karşı kullandıklarını tespit etmiştir. (Nhp.10.00.1571)
2. SEIDEL 1831’de 6 denek üzerinde tedavi denemesi yapmış ve bit¬kinin (Ağu gül ot tentürü) romatizmalı ağrılar ve nevraljiye karşı etkili olduğunu tespit etmiştir. (Nhp.10.00.1571)
3. PALLAS Kazaklar üzerinde yaptığı araştırmalarda, Kazakların roma-tizmalı rahatsızlıkları ve eklem ağrılarında Ağugülot tentürü kul¬landık-larını tespit etmiştir.(LBH. II.400)

Tesir şekli:
Anti bakteriyel, iltihapları önleyici, dezenfekte edici, idrar arttırıcı, kan temizleyici, tansiyon düşürücü ve romatizmalı ağrıları dindiricidir.

Kullanılması:
a) Homeopatide araştırmalara göre; eklem ağrıları, eklem şişmeleri, eklem iltihaplanması, kas romatizması, gut hastalığına karşı kullanılır.
b) Halk arasında; Romatizma rahatsızlıkları; kas romatizması, artrit (eklem iltihaplanması), Artroz (eklem deformasyonu), gut hastalığı, kulak ve diş ağrısı, haya şişmesi ve ağrıları özellikle sağ haya ve haya üstü bezesi rahatsızlıklarına karşı kullanılır.

Çayı:
Zehirli olması nedeniyle çayı içilmez.

Hazırlanışı:
Ağu gül otundan 20 gram ince kıyılarak bir şişeye konur ve üzerine 80 ml %70lik alkol ilave edilerek 4-6 hafta sonra süzülerek Homeopatide: <<Rhododendron>> ismi ile anılan tentür elde edilir. Bu tentürden günde 3-5 defa 10-15 damla 4-6 hafta süreyle alınır.

Hastalığın belirtileri (Sendrom):
1. Romatizmalı, gutlu ağrılar vücutta gezinir
2. Hava değişimi ile birlikte sinirsel rahatsızlık baş gösterir
3. Diş nevraljisi ve yüz ağrıları oluşur
4. Haya ağrı ve iltihapları
5. Konuşurken ve yazarken aniden hafıza kayıpları meydana gelir
6. Çok az yemesine rağmen kişi tıkanır (hazmedemez)
7. Romatizmalı ağrılar artınca idrar artar, ağrıları azalınca idrarıda azalır
8. Sol kaburga altında sürekli ağrılar
9. Havadaki gerginlik artınca (şimşekten önce) ağrıları artar ve şim-şekten sonra rahatlarsa.
Bu gibi durumlarda Rhododendron tentürü gerekir.

Yan tesirleri:
Zehirlenmelerde kramplar, ateş, boğazda yanma, deride kaşıntı, ishal ve eklem ağrıları gibi haller görülür. Bu gibi hallerde zehirlenen kişiye aktif kömür verilir ve hastaneye götürülerek midesi yıkanır.

B) Paslı Ağu gülü Rosflâttripe Alprose Rhododendron ferrugineum

Familyası:
Fundagillerden, Heidekrautgewâchse, Ericaceae

Drugları:
Paslı Ağu gülü yaprağı; Rhododendri ferrugi folium
Diğer Ağu gülügillerden farklı olarak bu türün sadece yaprakları tentür ve natürel ilaç yapımında kullanılır.

Botanik:
Vatanı Avrupa’nın Alp dağları olup ılıman iklimli bir çok ülkede kültür bitkisi olarak yetiştirilir. Yaprakları 2-4 cm uzunluğunda, 1-2 cm genişliğinde oval veya ters yumurta şeklinde, deri gibi sert, kenarları bütün, üst düzeyi koyu yeşil, alt yüzeyi pas renklidir. Yaprak¬larının alt yüzeyinin pas renkli olması nedeniyle Paslı Ağu gülü denir. Bu özelliği ile diğerlerinden ayrılır. Çiçeklerinin gerisi koni veya çan şeklinde 1-2 cm uzunluğunda, uca doğru pembe renkli, oval şekilli beş Taç yaprağı vardır. Göbekte beş adet sarımsı döllenme tozluğu ve bir iğnesi vardır.

Yetiştirilmesi:
Paslı Ağu gülü Türkiye’nin hemen her yöresinde yetiştirilebilir.

Hasat zamanı:
Çiçek açmadan hemen önce yaprakları toplanırsa daha kaliteli drug elde edilir.

Birleşimi:
Birleşimindeki en önemli maddeler; Uçucu yağlar (%0,2), tanin, Arbutin, Rhododendrin, Asetilandromedol (Grayanotoxin) içerir.

Kullanılması:
Aynı Altın Ağu gülü gibidir.

Yan tesirleri:
Yan tesiri aynı şekildedir.

C) Trabzon Ağu gülü Trabzon Alprose Rhododendron Ponticum

Trabzon Ağu gülünün vatanı Türkiye’nin Doğu Karadeniz bölgesi olup buradan dünyanın diğer ülkelerine yayılmıştır. Boyu 1-8 m bulan bir ağaç olup, yaprakları 10-25 cm uzunluğunda, 4-8 cm genişliğinde, kenarları bütün, koyu yeşil renkli ve kısa saplıdır. Çiçekleri topluca 10-15 adeti bir arada 3-5 cm uzunluğunda bir sapı vardır. Çiçekleri 6-8 cm çapında, pembe veya leylaki renklidir. Yetiştirilmesi, hasat zamanı, kullanılması aynı Altın Ağu gülü gibidir.

Birleşimi:
a) Orterpenlerden; Grayanotoxin I (asetilandronedol), grayatoxin II
b) Triterpenler; B-Sitosterol, α-Amyrin, ursolasidi ve simiarenol
c) Flavonitlerden; Myricetin, gossypetin ve azaleatin içerir.

Yan tesirleri: Yan tesiri aynı şekildedir.

D) Türk Ağu gülü Gelbe Alprose Rhododendron Luteum

Sarı Ağu gülü
Sarı Ağu gülü hemen hemen aynı Altın Ağu gülü gibidir. Yetiştirilmesi, hasat zamanı, kullanılması, yan tesirleri aynıdır. Altın Ağu gülü ile Sarı Ağu gülünün aralarında iki fark vardır. 1. Sarı Ağu gülü kışın yapraklarını döker. 2. boyu 2 m bulur.