Doğru besinler doğru zamanda tüketildiği takdirde zeka ve konsantrasyon gelişiminde önemli katkılar sağlar. Zeka geliştiren besinler algı yeteneğimizi, hızlı düşünme-hızlı karar verme becerilerimizi, hafıza ve dikkatimizi güçlendirir.
Zekayı geliştiren besinleri doğru zamanda bebeklerin ve gelişim çağındaki çocukların beslenmesine eklemek; bedensel, ruhsal ve zihinsel gelişimleri (zeka gelişimi) için büyük önem taşıyor. Zekayı geliştiren besinler adeta doğal dopingler gibidir. Bu yazıda, zeka açıcı yiyecekler ve aktiviteler konusunu ele aldık.
BEBEKLERDE ZEKAYI GELİŞTİREN BESİNLER NELERDİR?
Bebeğin doğumundan itibaren özellikle ilk 6 ay anne sütü alması zekayı geliştiren besin zincirinin başında gelir. Anne sütü bebeğin beyin gelişimi için gerekli tüm besinsel öğeleri içinde barındırır. Ayrıca anne sütü bebeklerin bedensel ve ruhsal gelişimi için de büyük öneme sahiptir. Anne sütü alan çocukların zeka seviyesinin, almayanlara kıyasla daha yüksek olduğunu gösteren bilimsel çalışmalar bulunmaktadır. 6 ayın sonunda ek gıda olarak bebeklere çiğneme yeteneği olmadığı için püre kıvamında besinler verilebilir. Öğünlere ek olarak beslenme programına dahil edebileceğiniz besinler:
- Yumurta
- Yoğurt
- Devam maması-sütü
- meyve-sebze püreleri
- Tahıl ve pirinç bulunan süzme çorbalar
- Bal
- Pekmez
- Reçel
ÇOCUKLARDA ZEKAYI GELİŞTİREN BESİNLER NELERDİR?
Gelişim çağındaki çocuklar için zeka geliştiren yiyeceklerin beslenme programlarına katılması önemli. Tuz, şeker, fazla yağ, raf ömrü olan ve hazır yiyeceklerin verilmesinin zeka puanını düşürdüğü uzmanlar tarafından dile getiriliyor. Çocukların gelişimlerinin düzgün ilerleyebilmesi için sebze, meyve ve temiz et(hayvanın büyüme sürecinde antibiyotik, kimyasallar vb. verilmemiş olması) gibi yiyecekleri düzenli ve dengeli tüketmeleri gerekiyor, bu durum çocukların bedensel, ruhsal ve zeka gelişim süreçlerini olumlu yönde etkileniyor. Tabi ki zekayı geliştiren şeyler, yiyeceklerle sınırlı değil. Bunun için birçok yöntem var. Zekayı geliştiren sorular da bunlardan biri.
DİKKAT EKSİKLİĞİNE İYİ GELEN BESİNLER NELERDİR?
Zeka açıcı yiyecekler ve aktiviteler arasından dikkat geliştirici etkisi olanları da inceleyelim.
Dikkat eksikliğine iyi gelen besinler: Yağlı balık cinslerinde (somon, sardalya, dil balığı, pisi balığı vb.) bulunan omega 3, yağ asitleri ve çinko, sebze ve meyveler de bol miktarda bulunan vitamin ve mineraller dikkat eksikliği, odaklanma ve kronik yorgunluk tedavisine yardımcı besinlerdir. Düzenli bir şekilde alınan omega 3 ve çinko beyin sağlığı dışında diğer organlarımız içinde çok yararlıdır. Omega 3 balıklar dışında kanola yağı, ceviz, keten tohumunda da bulunur. Çinko bulunan diğer besinler ise yer fıstığı, tahin, susam ve kabak çekirdeğidir.
BEYİN GELİŞTİREN BESİNLER NELERDİR?
Güçlü bir hafıza, zeka gelişimi ve beyni zinde tutmak için bazı besinlerin diğerlerine göre önemi çok daha fazladır. Beynin güçlü ve canlı kalmasını sağlayan, zihinsel gelişime katkı sağlayan (zeka geliştiren), zihni açan, gün boyu enerjik tutan beyni geliştiren yiyecekleri şöyle sıralıyoruz.
Yumurta
Hafıza için gerekli vitaminleri( A,D, B12, B grubu) içerir. Beynin sinyal alıp sinyal göndermesi için gerekli olan tirozin’i barındırır. Vücudun zinde ve uyanık kalması için gerekli enerjiyi sağlar.
Kırmızı Lahana
Uzun süreli hafızayı arttırmak, beyin hasarlarını azaltmak ve ileride görülecek Alzheimer hastalığı riskinin önlenmesi için gerekli polifenol’ü barındırır.
Brokoli
İçinde bulunan K vitamini sayesinde beyin gücünü arttırır ve bilişsel fonksiyonların gelişimini sağlar. Brokolide yüksek oranda bulunan folik asit gerginlik stres, asabi davranışlar ve ilgisizlik gibi sorunların ortadan kaldırılmasına yardımcı olur.
Ispanak
Ispanak, vitamin yönünden oldukça zengindir. İçerisinde A, C, E, K vitaminleri bulunur. Sindirim sistemini rahatlatması ve göz sağlığını koruması, öne çıkan faydalarından sadece bazılarıdır. Flavonoidler açısından da zengin olan ıspanak, mide ve cilt kanserine sebep olabilecek hücrelerle savaşarak bünyemizi kanser hastalıklarına karşı korur.
Yağlı Balıklar
Omega 3 yağ asidi içerir. Omega 3 hafızayı güçlendirerek olası hafıza kayıplarının önüne geçmeye yardımcı olur. Yine yağlı balıklarda bulunan B12 vitamini, kan hücrelerinin üretiminde destekleyici rol oynar.
Süt ve Süt Ürünleri
Bilgi depolamak ve bilgi göndermek için beyin zarının esnekliğini sağlar. Beyin gelişimi ve sağlığı için yağın önemi oldukça fazladır. Tam yağlı; süt, peynir, yoğurt vb. besinlerin içindeki protein oranı daha yüksektir.
Bitter Çikolata
Yüksek kakao içeren 30- 40 gram bitter çikolata güçlü antioksidan içerir. Doğal uyarıcılar sayesinde konsantrasyon ve odaklanmayı arttırır. Endorfin seviyesini arttırarak beyin reseptörlerini harekete geçirir.
Tam Tahıllar
Esmer ekmek, kepekli pirinç, yulaf, buğday, darı vb. tahıl ve tahıl ürünleri B6, B12 ve folik asit içerirler. Hafızayı güçlü tutar, korur, konsantrasyon ve beyine düzenli kan akışı sağlar.
Kuruyemişler
Vitamin, mineral, protein kaynağı olana kuruyemişler ruh halimizi mutlu tutar. Kognitif fonksiyonları artırır, hafif depresyon durumlarında da rahatlamaya yardımcı olur.
Su
Susuz kalan beyin kortizol denilen bir hormon salgılar, bu hormonun fazla salgılanması hafıza gücünün azalmasına neden olur. Kortizol salgılanması adrenalin hormonun da artışını tetikler bunun sonucu olarak beyin fonksiyonlarında bozulmalar olur ve hafıza olumsuz yönde etkilenir.
Zerdeçal
İçinde bulunana kurkumin pigmenti sayesinde beyin gelişimine yardımcı olur. Kurkuminin bir diğer faydası ise alzheimerın plak oluşumunun önüne geçiyor.
Çilek
Araştırmalar sonucu içerisinde bulunan fisetin adı verilen bir flavonol bileşiği sayesinde ilerleyici hafıza ve öğrenme kayıplarını engellediği ortaya çıkmıştır.