Şifalı Bitkiler – Şifalı Bitkilerin Faydaları – İbrahim Gökçek Şifalı Bitkiler ve Alternatif Tıp
Diğer Adları:
Ginseng, Ginseng, Panax Ginseng
Hakiki Ginseng
Familyası:
Araliyagillerden; Araliengewâhse, Aralia ceae
Drugları:
Ginseng kökü; Ginseng radix
Ginseng kökleri çay, tentür ve natürel ilaç yapımında kullanılır.
Giriş:
Vatanı Kuzey Kore olan Ginseng günümüzde başta; Güney Kore, Çin, Japonya, Tayland, ABD ve Ukrayna tarafından kültür bitkisi olarak yetiştirilmektedir ve çeşitli natürel ilaçlar yapılmaktadır. Ginseng’in bilinen beş önemli türü mevcuttur ve bunlar; Hakiki Ginseng; Panax ginseng C.A.MEY, Çin ginsengi; Panax notoginseng (BURK) F.H.LHEN, Japon ginsengi; Panax japonicus C.A.MEYER, Amerika ginsengi; Panax guinguefolius L. Ve Adi ginseng; Panax pseudoginseng’i sayabiliriz. Genellikle Hakiki ginseng çok pahalı olduğundan onun yerine diğerleri kullanılır. Bu ginseng türlerinin hasat’tan sonra kurutulma şekline göre Beyaz ginseng veya Kırmızı ginseng elde edilir ve bu isimle anılırlar. Günümüzde 60.000 kişi Güney Kore’de Ginseng yetiştirmek için çalış-maktadır. Botanik bahçeden Adi ginsengi alarak fotoğrafını çektim. Adi ginsengin daha gürünü Dersden şehrinin botanik bahçesinde bulabildim. Antalya’da Ginseng almak için baharatçılara geldiğimde hemen hepsinde Ginseng diye Havlıcan sattıklarını gördüm ve bunun yanlış olduğunu söyleyince onlar bana biz bu bitkiyi otuz yıldır Ginseng diye satıyoruz dediler. Almanya’da 100gr Ginseng 35Euro (2gr altın) olup oldukça pahalıdır. Oysa havlıcanın kg’ı ancak 0,5Euro değerindedir. Eskiden Kuzey Kore ormanlarında yabani olarak yetişen Ginseng aşırı tüketim nedeni ile yok olma tehlikesi ile karşı karşıya gelmiştir. Özellikle Çinliler tarafından yaşlanmayı önlediği ve cinsel gücü artırdığı gerekçesiyle 3000yıldır kullanılmaktadır.
Botanik:
a) Hakiki Ginseng 30-60cm boyunda, dikine yükselir ve çok yıllık bir bitkidir. Yaprakları genellikle beşi bir arada kısa saplıdır ve bu beş yaprağın bağlı olduğu ana sap ise uzuncadır. Beşli yapraklardan genellikle 4 adet olup çapraz şekilde gövdeye oturmuştur. Beşli yap-rağı oluşturan her bir yaprakçık 7-21cm uzunluğunda, 3-6cm eninde, mızrak veya ters yumurta şeklindedir. Kenarları düz ve koyu yeşil renktedir. Çiçeklerinden 15-30tanesi bir arada geriden top gibi görülür ve beyazımsı yeşil renktedir. Meyveleri bezelye büyüklüğünde, küre veya böbrek şeklinde, kırmızımsı veya kan kırmızımsı renktedirler. Köklerinin dışı sarımsı beyaz, içi beyaz, 2-3cm kalınlığında 7-15cm uzunluğundaki ana kökler ve küçük yan köklerle ve de saçak şeklindeki çok narin kökçüklerden oluşur.
b) Adi ginseng 1-1,5m boyunda, yaprakları kanat yaprak olup bu da iki çift veya tek çift yaprakçıktan meydana gelir. (Hakiki ginsengin yaprakları parmak gibi bir sapa bağlıdır). Çiçekleri 10-20’si bir arada demet şeklinde şemsiyeciklerden oluşur. Meyveleri ise önce yeşil, sonra kırmızı ve nihayet mor bir renk alır.
Yetiştirilmesi:
Yetiştirilmesi ve köklerinin işlenebilecek hale gelmesi 4-7yıl zaman alır ve çok bakım ister. Ukrayna’da yetiştirilen bitkinin Türkiye’de yetişmemesi mümkün değildir.
Hasat zamanı:
Ginseng kökleri söküldükten sonra yıkanır, güneşte veya fırında kurutulur.
a) Güneş veya fırında kurutularak elde edilen Ginseng Beyaz ginseng diye anılır.
b) Bazı Ginseng kökleri söküldükten sonra bozulabilir. İşte bu şekildeki kökler su buharı ile haşlanarak bozulması önlenebilir. Bu şekilde işlenen kökler kırmızımsı bir renk alır ve artık kolay kolay bozulmaz.
Birleşimi:
Ginseng kökünün birleşimindeki maddeleri önemine göre şöyle sıralayabiliriz;
a) Triterpensaponin türevleri; bunlara eskiden Panaxositler denirdi. Günümüzde ise Ginsenositler diye anılırlar. Ginsenositler %0,5-9 arasında olabilirse de bu ortalama %2-3 arasındadır. Ginsenositler, Protopanaxadiol ve protopanaxatriol olmak üzere iki önemli alt grubu vardır. 20-S-Panaxadiol türevleri; Rb1, Rb2, Rc ve Rd ve de 2S-Panaxatriol türevleri; Re, Rf, Rg1, Rg2 ve Rh1 Ginsenositleri örnek gösterebiliriz.
b) Vitaminlerden; B1, B2, B12, Folik asit, Nikotinasitamid ve Pantothenasit,
c) Minerallerden; Magnezyum, Potasyum, Kalsiyum, Demir, Bakır ve Kobalt
d) Yağ asitleri; Sterin türevleri, Enzimler ve çok az miktarda eter yağı türevleri içerir.
Araştırmalar:
1) 1968-1990yılları arasında toplam 37 klinik araştırma yapılmış ve bu araştırmalara 238 sporcu, 527 metabolizma hastası, 943 yaşlı ve 159 Menopoz rahatsızlığı olan toplam 2562 kişi üzerine tedavi denemesi yapılmıştır. Tedavi sonucu 1572 kişinin genel sağlığında iyileşme, 846 kişinin fiziki kabiliyetlerinde iyileşme görülmüştür. Bu klinik araştırmaların 10’unda zihinsel kabiliyetin arttığı, 11’inde metaboliz-manın daha iyi çalıştığı tespit edilmiştir.
2) L.D’Angelo, R.Grimaldi, M.Caravaggi, M.Marcoli, E.Perucca, S. Lecchini, G.M.Frigo ve A.Crema 1986’da yaşları 20-24 arasında olan 32 erkek öğrenciye 12 hafta süreyle günde 3 defa 100mg Ginseng ekstresi verilmiştir. Bu tedavi denemesi sonunda öğrencilerin zihinsel güçlerinin arttığı gözlenmiştir. (H.H.B.VI.28)
3) C.Siegl, H.J.Siegl ve ekibi 1979’da yaş ortalaması 71,5 olan 10’u erkek 50’ai kadın toplam 60 huzurevi sakini üzerine Ginseng ekstresi (3x350mg Ginseng tozu) ile tedavi denemsi yapılmıştır. Bu yaşlı insanlara Ginsengin psikolojik, psikofizik durumları ve psikosozial davranışlarına etkileri araştırılmıştır. Ginseng ilacı alanlarda genel durumlarının iyileştiği, günlük işlerinde daha az hata yaptıkları, konsantrasyon ve hatırlama hafızalarının iyileştiği görülmüştür. (Age)
4) E.Dörling, A.M.Kirchdorfer, K.H.Rückert ve ekibi 1980’de yaşları 22-80 arası olan 30 erkek ve 30 kadın üzerinde 12 hafta süreyle günde 3 defa 200mg Ginseng ekstresi ile tedavi denemesi yapmışlardır. Bu tedavi denemesinde deneklerin psikofiziksel drurumları (genel durum, ahenk, konsantrasyon, hafıza ve uyku durumları) üzerinde durulmuştur. Ginseng ekstresi alanların plasebo (etkisiz ilaç deney için) alanlara göre genel durumlarının iyileştiği görülmüştür. (Age)
5) Dr.Dilzegros ve ekibi Kudüs’te Ginseng ekstresi ile nefes yolları 15 hasta üzerinde tedavi denemesi yapmışlardır. Bu tedavi süresi sonunda hastaların sağlık durumunda iyileşme görülmüştür. (ZP.6.97. 355 ve 1.94.349)
Kullanılması:
a) Araştırmalara göre başta güç kaybı, güçsüzlük (verimsizlik, iş yapma yeteneğinin azalması), konsantrasyon zafiyeti, yorgunluk ve dermansızlık, bedensel ve ruhsal dengesizlik ve uyumsuzluklara karşı kul-lanılır.
b) Komisyon E’nin 17/01/1991 tarih ve 11nolu Monografi bildirisine göre Ginseng preparatları (çay, ekstre, kapsül ve damlası) başta; konsantrasyon zafiyeti, güçsüzlük (günlük işini yapamama), yorgunluk ve dermansızlığa karşı kullanılır.
c) Homeopati’de başta; nevrastani (sinirsel yorgunluk), rekonvaleszens (nekahet devri=yeniden sağlığına kavuşma süresi), bitkinlik, iktidarsızlık, hafıza zafiyeti, sırt ağrısı, eklem ağrıları, siyatik ve boyun tutul-masına karşı kullanılır.
d) Halk arasında her türlü zafiyet, iştahsızlık, zayıflama, iktidarsızlık, kalp çarpıntısı, sinirsel yorgunluk (nevrastani), sinirsel ağrı (nevralji) ve depresyon, hafıza zafiyeti, konsantrasyon zafiyeti ve erken yaş-lanmaya karşı kullanılır.
Açıklamalar:
1) Ginseng denince nasıl ki sadece Hakiki ginseng anlaşılmıyorsa Ginseng preparatları denince akla hemen hepside aynı kalitededir diye gelebilir. Oysa yüzlerce firma çok farklı kalitede ilaçlar üretmektedirler. Bunlardan birkaç örnek verelim. 100ml damla veya 100gr tozun mg olarak ne kadar Ginsenosid içerdiklerine bakalım.
>Roter Imperial Ginseng (Gintech) 13,940mg Ginsenosid
> “ Ginseng Kapseln (Gintech) 6,310mg “
>Alsi Ginseng (Aliston) 4,610mg “
>Ginsana G115 Kapseln (Pharmeton) 370mg “
>Kumsan Ginseng Kapseln (Muck) 63,03mg “
>Reform-Ginseng Extra Stark flüssing (Börner) 1,93mg “
Görüldüğü gibi her firmanın ürettiği Ginseng ilacı aynı kalitede olmayıp oldukça farklıdırlar. Bu nedenle Ginseng damla ve kapsül alırken birle-şimindeki Ginsenosid oranına dikkat edilmelidir.
2) Ginsengin en önemli özelliği adaptabiliti (adaptogen) yani intibak ettirici (uyum sağlayıcıdır) özelliğe sahip olmasıdır ki bu çok önemli ve farklı bir özelliktir. Eskiden insanlar tarla, bahçe ve bağda çalıştıktan sonra aile, çevre veya köy odalarında sohbet eder ve rahatlarlardı. Günümüzde ise kimya fabrikaları 15 milyon kimyasal ilaç üretmektedirler ve bunların bir kısmı besin maddeleri (çicolata, kon-serve kutuları, pastalar vb) içecekler veya hava ile nefes yolları mukozası, sindirim mukozası ve deri sürekli temas halindedir. Ayrıca iş yerlerindeki ışıklandırma, havalandırma ve bir yığın şey nedeni ile insanlar sürekli stres altında kalmaktadır. Bu sürekli ve çeşitli saldı-rılara karşı motivasyon kurslarına (Dr.Murphy) katılmalı veya Ginseng ilaçları (hap, çay, damla veya kapsül) alınmalıdır. Çünkü Ginseng soğuk, sıcak, gürültülü, oksijen yetersizliği gibi etkenlere karşı insanları dayanıklı yapar.
3) Sporcuların (futbol, boks, güreş vb) yaptıkları ağır antrenmanlar ne-deni ile kaslarındaki laktik asit oranı aşırı yükselir ve bu da spor-cularda yorgunluk ve dermansızlığa neden olur. Eğer spor yapan kişi-lerin Ginseng preparatlarını (hap, kapsül, çay ve damla) kullanırsa kaslarındaki oksijen oranı yükselir ve laktik asit (süt asidi) oranı düşer ve sporcular kendilerini zinde hissederler.
4) Amerika, Kanada, Avustralya gibi ülkelerde Ginseng besin maddesi olarak kabul edilmekte ve sebze gibi pazarlarda satılmaktadır. Bu ülkelerde insanlar günlük yemeklerine gelişi güzel Ginseng kökü veya kök tozu katmaktadırlar. Avrupa ülkelerinde ise Ginseng bitkisel ilaç olarak kabul edilmekte ve günde çay olarak alınacak oranın 3gr’ı geçmemesi tavsiye edilmektedir.
Çayı:
Ginseng kökünden veya tozundan 2-3gr demliğe konur ve üzerine 300-400ml kaynar su ilave edildikten sonra 10dk hafif kaynatılır ve 10dk demlenmeye bırakıldıktan sonra süzülerek içilir.
Çay Harmanları;
Gökçek İktidarsızlık çayı
>30 gr Çakşır kökü
>30 gr Ginseng kökü
>20 gr Eğri kökü
>20 gr Çörek tohumu
Gökçek Vücudu kuvvetlendirici çay;
>30 gr Ginseng kökü
>30 gr Kılıç otu
>20 gr Çentiyan kökü
>20 gr Y.hindiba kökü
Gökçek Dermansızlık çayı
>30 gr Ginseng kökü
>30 gr Çentiyan kökü
>20 gr Havlıcan kökü
>20 gr Biberiye
Gökçek Alçak tansiyon çayı;
>40 gr Alıçyaprağı+çiçeği
>30 gr Eğri kökü
>20 gr Ginseng kökü
>5 gr Biberiye otu
>5 gr Kantaron otu
Gökçek İmmün kuvvetlendirici çay;
>25 gr Ginseng
>25 gr Sinirli ot
>50 gr Çörek tohumu
Homeopati’de:
Ginseng kökünden kurutulmuş veya taze 20gr bir şişeye konur ve üzerine 80 ml %70’lik Alkol ilave edilir. İki günde bir çalkalanır ve güneş ışığından uzakta 4-6hafta muhafaza edilir. Sonra süzülerek Homeopati’de<<Ginseng>>adı ile anılan tentür elde edilir. Bu tentürden günde 3-5defa 10-15damla 12 hafta süreyle alınır ve 3 hafta ara verdikten sonra tekrar alınabilir.
Ekstresi:
Ginseng kökü Etanol ve su ile ekstraksiyonu yapılarak ekstresi elde edilir. ginseng ekstresi aynı Ginseng tentürü gibi kullanılır.
Hastalığın belirtileri (semptom):
1) Sinirsel dermansızlık, bel zayıflığı ile birlikte
2) Sırt ağrısı, özelliklede belden kalçaya kadar ağrılar uzanıyorsa
3) Mide ağrısı ve şişkinlik sancısı ishalle birlikte ise
4) Romatizma ve Gut hastalıkları
Bu gibi hallerde Ginseng tentürü veya ekstresi kullanılır.
Ginseng sirkesi:
Ginseng kökü ince kıyıldıktan sonra bir şişeye konur ve üzerine 200ml sirke ilave edilerek 4-6hafta bekletildikten sonra süzülerek Ginseng sirkesi elde edilir.
Yan tesirleri:
Ginseng kökünün bilinen bir yan tesiri yoktur fakat bazı ülkelerde sebze gibi aşırı miktarda kullanıldığından baş dönmesi, kusma, bulantı gibi rahatsızlıklara neden olabilir. Normal olarak tarife uyulduğunda bilinen bir yan tesiri yoktur.
