Şifalı Bitkiler – Şifalı Bitkilerin Faydaları – İbrahim Gökçek Şifalı Bitkiler ve Alternatif Tıp
Diğer Adları:
Harpago, Teufelskralle, Harpagophytum procumbens (BRUCH)
Gut otu Syn: Harpago phytum burchellii DECNE
Şeytan pençesi
Romatizma otu
Romatizma ilacı
Romatizma kökü
Familyası:
Susamgillerden, Pedaliengewâchse, Pedaliaceae
Drugları:
Harpago kökü; Harpagophyti radix
Harpagonun yumru şeklindeki ikinci kökleri çay, tentür ev natürel ilaç yapımında kullanılır.
Giriş:
Susamgillerin bir alt grubu olan Harpagophytum!un bilinen iki alt türü vardır ve hemen hemen aynı maksatla ve şekilde kullanılırsa da en çok bilinen ve kullanılan türü Harpagophytum procumbens’dir. Diğer türler (Harpagophytum zeyheri) ancak laboratuarda incelendikten sonra aralarındaki fark anlaşılabilir. Güney Afrika’da kabileler arası savaşlarda yaralananları oranın yerli hekimleri bir ot kökü ile tedavi ederler. Bu durumu fark eden Alman asıllı çiftçi (NEHNERT) bitkiyi bulur ve ilaç fabrikaları bitkinin romatizma, mide ve bağırsak rahatsızlıklarına karşı etkili olduğunu tespit ederek üretime geçerler. Meyveleri kuruduktan sonra kolları geri doğru dönük, ucundaki dikenler de battığından Şeytan pençesi diye de, romatizmaya karşı kullanıldığından Romatizma kökü diye anılır.
Botanik:
Bitki sadece Güney Afrika ülkelerinden Namibya, Zambiya, Güney Afrika Angola, Sinbave gibi ülkelerde yabani olarak yetişen bitki günümüzde Namibya başta olmak üzere bazı ülkelerde büyük farmakoloji (ilaç) firmaları tarafından kültür bitkisi olarak büyük çiftliklerde (plantajlar) yetiştirilmektedir. Kökleri 10-20cm kalınlığında, 30-70cm uzunluğunda, ana kök ve onların 50-100cm derine, 100-200cm yanlara uzanan ince yan kökler ve arada bir 4-8cm kalınlığında, 15-25cm uzunluğunda, dışı esmerimsi veya esmerimsi kızıl renkli yumruları vardır ve asıl tıbbi olarak bu yumruları kullanılır. Gövde yerde sürünerek çevreye yayılan ve 100-150cm uzunluğundaki kollar oluşur. Yaprakları değişik sıra ile dizilmiş olup derin loplu, uzun saplı, üst kısmı grimsi yeşil renklidir. Çiçekleri yaprak diplerinden çıkan bir sap üzerinde, geri kısmı boru, ağız kısmı loplu ve lopların uçları pembemsi veya kırmızı renkli, geri kısmı pembe veya pembemsi sarı renklidir. Meyvesi 8-22cm uzunluğunda, odunsu, 10-15 uzun uzun kolları ve kollarda 4-8adet kanca şeklinde dikenleri bulunur. Hayvanlar ve insanlar bu kancalı odunsu, şeytan pençesi olarak biline kapsülden kurtulmak için tepinirler ve böylece ekilen kapsülden çıkan tohumları bilmeden toprağın içine sokarlar. Zamanı gelince bitki bu tohumlardan bulunduğu yere kök salar ve yeşerir.
Yetiştirilmesi:
Harpagonun yetiştiği yörenin iklimi Akdeniz iklimine çok benzemesi nedeni ile bu bitki Türkiye’nin Akdeniz bölgesinde muhtemelen yetiştirilebilir.
Hasat zamanı:
Sonbaharda sökülen, çıkarılan yumru kökler hemen fırça ile temizlendikten sonra 2-5m kalınlığında dilimlenerek kurutulur. Aksi halde birleşiminde yüksek oranda su ve şekerli maddeler içeren bitki bozularak kokar.
Birleşimi:
Birleşimindeki maddeleri önemine göre şöyle sıralayabiliriz;
a) İridoidglikozlar %0,5-2,5 arasında olup en önemlisi %0,5-1,5 Harpagosid (Harpagidsinamikasitester) ve %0,1 oranında 8-p-Coumarylharpagid (Harpagophytum zehei’de %1,8 oranındadır.) ve bunların çözülmesi ile ortaya çıkan Harpagid ve Procumbid içerir.
b) Feniletanol türevleri; Actoid (=Asteoid, Verbascosid) (Sinirli ota bak) ve az miktarda İzoactoid içerir.
c) Flavonlar %0,02 Kâmpferol, Kâmpferid, Luteolin ve Fissetin
d) Polisakkaridler çözülmesi ile (hidroliz) glikozlar, fruktozlar, raffinozlar ve setachyozlar’a ayrılır.
e) Ayrıca şeker, reçine, tanin, acı maddeler, mineraller, vitaminler, sabit yağlar, steroller (β-Sitosterin, Stigmasterin) ve bal mumu içerir.
Araştırmalar:
1953 yılından günümüze kadar Harpago kök ekstresi veya bu ekstreden yapılan hap ve drajelerle binlerce sırt, omuz, boyun, bel, kalça ve diş ağrıları, artroz veya artrit (eklem iltihaplanması) rahat-sızlıkları olan hastalar üzerinde modern klinik araştırmalara yapılmıştır. Bu araştırmaların hemen hepsinde hastaların hemen hemen tamamı bu rahatsızlıklardan kurtulmuşlardır. Birkaç önek;
1) Kill Üniversitesi Ağrı kliniği (Schmerz kliniği) tarafından 63 hasta üzerinde günden 2 defa bir Harpago hapı, 4 hafta süreyle verilmiş ve hastaların %83,8 oranında rahatsızlıklardan kurtuldukları görülüştür. (ZP.01.00.18)
2) Berlin’de 13 doktor gözetiminde sırt ve bel ağrıları olan 117 hasta üzerinde tedavi denemesi yapılmış ve hastaların iyileştiği tespit edilmiştir. (ZP.01.00.21)
3) Freiburg Üniversitesinde kadın doktor Chrubasik tarafından romatizma ağrıları olan toplam 50 hasta üzerinde Harpago hapı ile üç ayrı grupta tedavi denemesi yapmış, hastaların 6 ay içinde iyileştikleri görülmüştür. (ZP.06.99.330)
4) Fransa’da artroz (eklem bozulması) ve artrit (eklem iltihaplanması) olan toplam 800 hasta üzerinde 6 ay süren tedavi denemesi yapılmış ve hastaların iyileştiği görülmüştür. (ZP.5.98.290)
5) Kronik sırt ve bel ağrısı ile akut ağrıları olan 118 hasta üzerinde kadın doktor Chrubasik ve ekibi Harpago hapı ve drajesiyle 4 hafta süren tedavi denemesi yapmışlar ve hastaların iyileştiğini tespit etmişlerdir. (HV.3.97.65)
6) BFARM (Federal Alman ilaç kontrol merkezi) tarafından bel, sırt, boyun, omuz, kalça ve diz ağrıları olan 1024 hasta üzerinde Harpago ekstresinden elde edilen hapla (R…) tedavi denemesi yapılmış ve hastaların %82 oranında iyileştiği tespit edilmiştir. (Nhp.05.00.806)
7) Kendi tecrübem; İş yerindeki çok soğuk hava ve hava cereyanı insanların ceketli veya kazaklı çalışmalarına neden oluyor ve adeta donuyorduk. 02.02.01’de Harpago kök çayı içmeye bşladım ve hemen üzerimdeki uyuşukluğu attım ve terlemeye başladım. Ayrıca kişideki yorgunluk, dermansızlık, halsizlik ve uyuşukluğu ortadan kaldırır. (06.05.01)
Kullanılması:
a) Araştırmalara göre başta; artroz, artrit, romatizmanın neden olduğu sırt, bel, omuz, boyun, kalça ve diz ağrılarına, sabah uyuşukluğu, kas romatizması, omurların deformasyonuna (spondylosis deformans, omurların yapısının bozulması ve kemiklerin erimesi) ve poliartritisi’e (birden çok eklemin iltihaplanması, şişmesi ve ağrıması) karşı kul-lanılır.
b) Komisyon E’nin 02.03.1989 tarih ve 43 nolu ve de 01.09.1990tarih ve 164 nolu Monografi bildirilerinde bşta; eklem rahatsızlıkları, iştahsızlık ve hazımsızlığa karşı kullanılır.
c) Halk arasında sindirim rahatsızlıkları, kan hastalıkları, ateş, iştahsızlık, artroz, artritis, alerji, safra, karaciğer ve böbrek rahatsızlıklarına karşı kullanılır. Baş ağrısı, nevralji (sinirsel ağrılar(, yorgunluk, halsizlik ve dermansızlığa karşı kullanılır.
Açıklama:
Lanhers ve ekibi bitki kökünün iltihapları önleyici özelliğinin birleşimindeki polisakkaridlerden ileri geldiğini tespit etmiştir. Buna göre Arachidon asitten lipohsygenas ve zyklogenaz enzimlerinin prostaglandin veya leukotrin oluşturmasını engellemektedir. Aşırı miktardaki prostaglandin ve leukotrin özellikle eklemlerde ve kaslarda kızarma, iltihaplanma, şişme ve ağrıya neden olurlar. Harpago kökü ve ilaçları bunu önler. Harpago kökü bir yan dan romatizma rahatsızlıklarına diğer yandan mide-bağırsak rahatsızlıklarına karşı etkili olarak kullanılabilir. Çünkü birleşimindeki çok acı maddeler mide ve bağırsak rahatsızlıklarını iyileştirir ve hem de safrayı artırır. Birleşimindeki Harpagosid ve türevleri ise romatizma türlerini iyileştirir.
Çayı:
Yumru köklerden bir kahve kaşığı demliğe konur ve üzerine 300-400ml kaynar su ilave edilerek haşlanır (infus) ve 4-8sa demlenmesi beklendikten sonra süzülerek içilir. Hatırlanacağı gibi diğer bitkilerde genellikle 5-10dk demlenmeye bırakılırdı. Şeytan pençesi kökü çok sert olduğundan birleşimindeki maddeler ancak 3-4sa sonra çözülür. Bu nedenle uzun süre beklemek gerekir veya akşamleyin demleyip sabahl-eyin içilebilir.
Çay Harmanları;
Gökçek Artrit çayı;
>30 gr Harpago kökü
>10 gr Civanperçemi otu
>20 gr Atkuyruğu otu
>20 gr Isırgan otu
>20 gr Arnika otu
Gökçek Artroz çayı;
>30 gr Harpago kökü
>20 gr Altın başak otu
>20 gr Söğüt kabuğu
>20 gr Isırgan otu
>10 gr Atkuyruğu otu
Gökçek Romatizma çayı;
>30 gr Harpago kökü
>20 gr Isırgan otu
>20 gr Söğüt kabuğu
>20 gr Keçisakalı çiçeği
>10 gr Mürver çiçeği
Gökçek Romatizma ve Gut çayı;
>30 gr Harpago kökü
>20 gr Isırgan otu
>20 gr Söğüt kabuğu
>20 gr Altına başak otu
>10 gr Huş yaprağı
Gökçek Romatizma çayı;
>30 gr Harpago kökü
>10 gr Hindiba kökü
>20 gr Söğüt kabuğu
>20 gr Isırgan otu
>20 gr Altın başak otu
Gökçek Romatizma Çayı
>20 gr Harpago kökü
>20 gr Hindiba kökü
>20 gr Huş yaprağı
>20 gr Söğüt kabuğu
>10 gr Atkuyruğu otu
>10 gr Civanperçemi otu
Gökçek Artroza çay;
>30 gr Söğüt kabuğu
>20 gr Dişbudak yaprağı
>20 gr Huş yaprağı
>30 gr Harpago kökü
Gökçek Romatizma çay;
>30 gr Harpago kökü
>20 gr Söğüt kökü
>20 gr Isırgan otu
>20 gr Altın başak otu
>10 gr Kayışkıran kökü
Gökçek Romatizma çayı
>30 gr Harpago kökü
>20 gr Isırgan otu
>20 gr Hindiba kökü
>20 gr Altın başak otu
>10 gr Civanperçemi otu
Gökçek Romatizma çayı;
>30 gr Harpago kökü
>20 gr Kara Hindiba kökü
>20 gr Huş yaprağı
>20 gr Atkuyruğu otu
>10 gr Civanperçemi otu
Gökçek Romatizma çayı
>30 gr Harpago kökü
>20 gr Keçisakalı çiçeği
>20 gr Altın başak otu
>20 gr Huş yaprağı
>10 gr Civanperçemi otu
Gökçek Romatizma çayı
>30 gr Harpago kökü
>20 gr Söğüt kabuğu
>20 gr Ayrık kökü
>20 gr Altın başak otu
>10 gr Atkuyruğu otu
Gökçek Burkulma ve ezilme için çay
>35 gr Harpago kökü
>20 gr K.yonca otu
>20 gr Huş yaprağı
>15 gr Arnika çiçeği
>10 gr Ayrık kökü
Gökçek Gut çayı
>20 gr Harpago kökü
>20 gr Altın başak otu
>20 gr Isırgan otu
>20 gr Hindiba otu ve kökü
>10 gr Söğüt kabuğu
>10 gr Atkuyruğu otu
Gökçek Artroz çayı;
>30 gr Harpago kökü
>20 gr Hindiba otu ve kökü
>20 gr Isırgan otu
>10 gr Ayrık kökü
>10 gr Kuşburnu
>10 gr Güve otu
Gökçek Siyatik ve bel tutulması çayı
>30 gr Harpago kökü
>20 gr Altın başak otu
>20 gr Keçisakalı çiçeği
>10 gr Huş yaprağı
>10 gr Atkuyruğu otu
>10 gr Kayışkıran kökü
Homeopati’de:
İnce kıyılmış Harpago kökü veya tozundan 20-30gr bir şişeye konur ve üzerine 100ml %70’lik alkol ilave edilir. Güneş ışınlarından uzakta iki günde bir çalkalanarak 4-6hafta muhafaza edilir. Bu süre sonunda süzülerek Homeopati’de <<Harpagophytum>>adı ile anılan tentür elde edilir bu tentürden günde 3-4defa 15-20damla, 4-6hafta süreyle alınır. Yukarıdaki çay harmanları ile de posyonları hazırlanır.
Yan tesirleri:
Bilinen bir yan tesiri yoktur. Mide ve bağırsaklarda ülser (yara) olanlarla hamilelerin kullanmaması gerekir. Bitki çok acı oldu-ğundan zaten fazla içilemez ve bir günde çay olarak içilmesi tavsiye edilen oran 5gr’dır.
