Şifalı Bitkiler – Ananas, Ananas comosus L.

Diğer Adları:
Ananas, Ananas, Ananas comosus L.
Syn: Ananas sativa L.
Bromelia ananas L.

Familyası:
Ananasgillerden, Ananasgewâchse, Bromeliaceae

Drugları:
Ananas özsuyu; Ananas succus
Ananas meyvesi; Ananas fructus
Ananas meyveleri kesilip toplandıktan sonra geriye kalan kökleri aseton veya metanol ile işlenerek Ananas özsuyu elde edilir. Bu sudan natürel ilaç yapılır.

Giriş:
Ananasın vatanı,Güney ve Orta Amerika olup oradan Batı Asya’nın ve Afrika’nın tropik bölgelerine yayılmıştır. Ananasın bilinen ve kullanılan bu türünde ayrıca alt türleri de vardır ve bunların hepsi de kullanılabilir. Ananasın gövdesinin sapından kütük elde edilen bitki özünden natürel ilaçlar elde edilir. Eskiden Amerika’daki Kızılderililer tarafından Ananas yaprakları ile tedavi yapılmıştır.

Botanik:
Ananas çok yıllık bir bitki olup ilk iki yıl çiçek açmaz ve sadece rozet yaprakları ile kendini gösterir. Rozet yaprakları uzun, ince, şerit şeklinde, uzunca, uç kısmı sivrice, kenarları hafif kalkarak oluk şeklini alır ve koyu yeşil renklidir. Rozet yaprakları kısa ve küt gövde üzerindedir. Üçüncü yıldan itibaren uzunca bir sap üzerinde vişneçürüğü renginde çiçek açar ve çiçeklerin göbeğinden meyvesi olgunlaşmaya başlar. Meyvesi olgunlaşınca altın sarısı bir renk alır ve meyvesinin ucunda sürgün yaprakları olur. Bu yaprakları mızrak şeklinde ve serttir. Meyveleri 10-15cm çapında, 12-25cm uzunluğunda, üzeri pul pul gibi görünen kabuklarla kaplıdır.

Hasat zamanı:
Olgunlaşan meyveleri dibinden kesildikten sonra geriye kalan kütük (sapı) kısmı toplanarak suyla sıkılarak (makineyle) sulu Ananas özsuyu elde edilir. Sulu Ananas özsuyu aseton veya metanol içerir ve böylece Ananas özü dibe çöker ve diğerlerinden ayrılır. Ananas özü proteinler ve enzimler içerir ve bu özsuyu kurutularak toz haline getirilir. Toz sarımsı esmer, şekilsiz ve suda pek çözülmez.

Birleşimi:
Ananas özsuyundan elde edilen tozdaki en önemli maddeler şöyledir;
a) En önemlisi Bromelin ismi ile anılan enzim olup bu da 18.000-28.000 molekül ağırlığına sahiptir. Bu da enzim; Mannoz, Xyloz, N-asetilglikozaminler ve Sülfitlerden oluşur.
b) Vitaminlerden; B3, B6, B12, C, E, H (Biotin) ve Provitamin A (B-karoten)
c) Minerallerden; Çinko, Bakır, Mangan, İyot, Potasyum, Kalsiyum, Fosfor ve Demir
d) Aminoasitlerden; Trypetophan
e) Ayrıca Uçucu yağ, Organik asitler, Vanillin ve Şeker içerir.

Araştırmalar:
1) Ananas kütüğünden elde edilen Ananas özü ile Ananas enzimi içeren natürel ilaçlar yapılmış ve bu ilaçlarla fareler, kobaylar, köpekler ve insanlar üzerinde araştırmalar yapılmıştır. Bu araştırmalardan bazıları 1977’de Papp ve ekibi, 1979’da Heinrick ve ekibi, 1978’de Götze ve Rothemann, 1983’de Seiferd ve yine 1983’de Steffen ve Menzel’i sayabiliriz. (PP.203)
2) Toplam 60 doktorun kendi muayenehanelerinde 262 iltihaplı hasta üzerinde Ananas kütüğünden elde edilen ilaçla (Pr…) tedavi denemesi yapılmıştır. Hastalardan %22,5’u yaralanma ve ameliyat sonrası şiş-me, %38,5’u iç kanama, %27’si kulak-burun-boğaz rahatsızlıkları ve %6,9’unda idrar yolları rahatsızlıkları neticesinde iltihaplar görülmüş-tür. Bu iltihaplı hastalardan %36,7’si çok iyi, %51,4’ü iyi ve %10’u orta derecede etkili olduğunu beyan etmişlerdir. (Nhp.2.99.248 ve HV.4.99.64)

Tesir şekli:
İltihapları önleyici, protein sindirimi düzenleyici ve vücudun su toplamasını önleyici ve kanı sıvılaştırıcı özelliklere sahiptir.

Kullanılması:
a) Araştırmalara göre başta; her türlü iltihaplı rahatsızlıklara karşı özellikle de iç yaralanma ve ameliyat sonrası rahatsızlıklar, şişlik ve iltihaplar, iç kanamalar, kulak-burun-boğaz iltihaplanması, idrar yoll¬arı iltihaplanması, pankreas zafiyet ve vücudun su toplaması (ödem) karşı kullanılır. İltihaplar pankreasın yetersiz hormon üret¬me¬sinden hâsıl olur. Çünkü proteinle Aminoasitlere dönüştürülemez ise ilti¬haplara neden olur. Bunun içinde pankreası güçlendirmek gerekir.
b) Halk arasında eskiden Kızılderililer tarafından Ananas yaprağı iltihaplı yaralara karşı kullanılmıştır.

Açıklama:
1) Bromelin’in Açık formülü Sülfitlerden dolayı tertiar structural (üçlü açık formül) olduğundan insan bağırsağı sadece %0,2oranında absorbe (emme) eder. Fareler, kobaylar, tavşanlar ve köpekler üze¬rin¬de yapılana araştırmalarda bu hayvanların %50 oranında Bromelin’i absorbe ettiği buna rağmen herhangi bir zehirlenmeye neden olmadığı tespit edilmiştir. Hayvanların bağırsakları Bromelin enzimini %50 oranında absorbe ederken insan bağırsağı sadece %0,2 oranında absorbe etmektedir. Bundan da anlaşılacağı gibi hayvanlar üzerinde yapılan deneyler genellikle insanlar üzerinde aynı etkiyi göstermemektedir.
2) Ananasın sürekli yenmesi mide asitlenmesine sebep olabilir. Bu ne-denle Ananas yenirse diğer gün Papaya yenmelidir.
3) Ananasın birleşimindeki maddelerden olan Aminoasitlerden; Tryptop-han, Serotonin hormonunun bir önceki ham maddesidir. Serotonin beyni çalıştırır, neşelendirir, korkuyu yener, teskin eder ve aşırı yemek yemeyi önler. Proteinler pankreas enzimleri tarafından parçalanır. Şayet pankreas zafiyeti söz konusu ise proteinli besin maddeleri işlenemediğinden iltihaplara neden olur. Bunun için Ananas proteini (Bromelin) içeren ilaçlar alınırsa pankreas yeniden güçlenebilir.

Yan tesirleri:
Bilinen bir yan tesiri yoktur.