Şifalı Bitkiler – Aslan otu, Leonurus cardiaca L.

Diğer Adları:
Aslan otu Herzspann Leonurus cardiaca L.
Aslankuyruğu otu
Türkistan kalp otu
Kalp otu
Türkistan Aslan otu

Familyası:
Ballıbabagillerden, Lippenblütler, Lamiaceae

Drugları:
Aslan otu; Leonuri cardiacae herba
Aslan otundan çay, tentür ve natürel ilaç yapılır.

Giriş:
Aslan otu Ballıbabagillerin bir alt grubu olan Lamiinaegillerden olup bu grubunda bir alt grubu olan Leonurus gillerin bir üyesidir. Leonurus gillerin bilinen 25 türü mevcuttur ve bunların en önemlisi ve en yaygın olarak kullanılan türleri; Türkistan Aslan otu; Leonurus cardiaca ve Japon Aslan otu; Leonurus Japonicus’tur. Bizi daha çok Türkistan Aslan otu ilgilendirmektedir. Bu nedenle de bu bitkiyi inceleyeceğiz. Türkistan Aslan otunun asıl vatanı Türkistan olup buradan Anadolu ve Balkanlara ve Rusya üzerinden de Avrupa’nın batısına kadar geniş bir alana yayılmıştır. Amerika’ya götürülen bitki orada da yabanileşerek yayılmıştır. Latincede Leo=Aslan ve Uru=Kuyruk anlamına yani Leonurus aslankuyruğu anlamına gelir. Yunanca Cardiaca (Kardia) kalp anlamına gelir. Bundan da bu bitkinin eskiden kalp rahatsızlıklarına karşı kullanıldığı anlaşılır. Bitkiye Aslankuyruğu ismi verilmesi saplarının alt kısmının yapraksız, orta ve üst kısmı sık yapraklı olması nedeni ile Aslankuyruğuna benzer. Ayrıca çiçekleri ağzını açan Aslanağzına benzer.

Botanik:
Boyu 50-180 cm olan bitki çok yıllık dikine yükselen genellikle çatallaşmayan, gövdesi dört köşeli, içi boş, tüylü, üzeri genellikle yeşil renkli olmakla birlikte bazen (yaz ve sonbaharda) esmer, kahverengimsi ve hatta kızıl renkli olabilir. Yaprakları karşılıklı bir sonraki ile çapraz, üst kısımları açık, alt kısımları koyu yeşil renkli ve uzun saplıdır. Alt yaprakları 5-7 derin loplu adeta dişli yani loplar sivri, orta yaprakları üç loplu ve en üstteki yaprakları yeşil iken olgunlaşan yaprakları esmer kahverengimsi veya kızılımsı mor bir renge dönüşür. Çiçeklerin taç yaprakları beyaz, açık pembe veya kan kırmızısı renkte, üzeri tüylü iki çenekli ve ağzını açmış aslanağzına benzer. Çiçekleri çelenk şeklindeki kalkanlara dizilmiştir. Kökleri saçak şeklinde ve ayrıca çevresine yayılan yan köklerle kısa zamanda çevresine yayılarak kümeler oluşturur. Aslan otu, Kurt otu, Kedi başı otu, Ballıbaba otu, Yapışkan otu ve Boz otuna benzer bu nedenle birçok yazar Aslan otu ile Kurt otunu birbirine karıştırmaktadırlar. Buna dikkat edilmelidir.

Yetiştirilmesi:
Aslan otunu Türkiye’nin hemen her bölgesinde yetiştirmek mümkündür. Aslan otu tohumları ile veya kökünden bir parça ekilerek yetiştirilir.

Hasat zamanı:
Aslan otunun kökleri hariç tamamı yerde 5-10 cm kesi-lerek demet yapılır. Balkon veya terasa asılarak kurutulur. Şayet tentürü yapılacak ise taze olarak işlenir. Maalesef şifalı bitkiler toplama, kurutma, paketleme ve depolama işlemleri sırasında çok yanlışlar yapılmaktadır. Bitkinin şifalı kısmı yaprak veya çiçekleri ise asla Güneş altında kurutulmaz ve mutlaka gölgede kurutulmalıdır. Ayrıca örneğin bitki 5 günde kurudu ise, 2 gün daha kurumada bırakmak mahzurludur, çünkü birleşimindeki eterik yağları kaybettiğinden kalitesi düşer. Sadece bitki kökleri Güneş’te kurutulur ve kurur kurumaz hemen paketlenip depolan-ması gerekir. Şifalı bitkilerin Aktarlarda açıkta satılması kalitesini kısa sürede düşürür ve etkisini oldukça azaltır.

Birleşimi:
Birleşimindeki maddeleri şöyle sıralayabiliriz;
a) İridoitler; Ajugosid (=Leonurid=4-Desoxyharpagid), Ajugel, Galiridosid ve Reptosid içerir.
b) Flavonitler; Quercetin, Rutin (=Rutosid), Quercitrin, İzoquercitrin, Hyperosid, Apigenin, Quercetin-7-O-glukosit, Kâmpferol-3—O-glukosit ve Apigenin-7-O-glukosit
c) Diterpenler; Leocardin ve Labdanolidler
d) Triterpenler; Ursolasit ve Oleanolasit
e) Organik asitler; Elma asidi (Malik asit), Limon asidi (Sitrik asit) ve Üzüm asidi (Tartarik asit)
f) Alkaloitler; Stachydrin, Betonicin ve Turicin
g) Fenilpropanoitler (Phenylpropanoitler); Verbascosid ve Kaffeasit-4-Rutosid
h) Ayrıca çok az miktarda Eterik yağ, Tanin ve Potasyum minerali içerir.

Araştırmalar:
Aslan otu tentürü, infusu (haşlama çayı) Dekaktu (kay-natma çayı) ve ekstresi ile özellikle Rus asıllı ilim adamları önce tavşanlar, fareler, kurbağalar ve kemeler üzerinde sonrada insanlar üzerinde tedavi denemeleri yapmışlardır.
1) SWEREW tavşan ve kurbağalar üzerinde Aslan otu ekstresi ile yaptığı deneylerde Aslan otunun Kedi otu kökünden 3-4 defa daha etkili olduğunu keşfetmiştir. (L.B.H.621)
2) ROSSIKIY 100 hasta üzerinde yaptığı tedavi denemesinde Aslan ot İnfusu Dekokt, tentür veya ekstrelerinin sinirsel kalp rahatsızlığı, hipertroidizm, kalp kasları rahatsızlığı, kalp damar sertliği, yüksek tansiyon gibi rahatsızlıkları iyileştirmiştir. Bu tedavi denemesinde Aslan otunun İnci çiçek otu, Kedi otu kökü ve Kaktüsten daha etkili olduğunu tespit etmiştir. (Age.621)
3) JABLOKOW köpekler üzerinde yaptığı araştırmalarda ROSSIKIY’in çalışmalarını tasdik etmiştir. VARKELOW’da ROSSIKIY’in çalışmalarını tasdik etmiştir. (Age.621)

Tesir şekli:
Teskin edici, krampları çözücü, kalbi kuvvetlendirici, adet söktürücü ve gaz söktürücüdür.

Kullanılması:
a) Araştırmalara göre sinirsel kalp rahatsızlıkları, kalp kasları rahat-sızlıkları (Myokard) kalp damarı sertliği, yüksek tansiyon, kalp zafiyeti ve hipertroide (kalkan bezinin aşırı salgı üretmesine karşı) karşı kullanılır.
b) Komisyon E’nin 13/03/1986 tarih ve 50 nolu Monografi bildirisinde Aslan otu veya preparatlarının başta sinirsel rahatsızlıkları ve hipertroidizm’e (kalkan bezinin aşırı hormon üretmesi) karşı kulanı-labileceği beyan edilmiştir.
c) Homeopati’de; Aslan otu tentürü sinirsel rahatsızlıklar, sinirsel kalp rahatsızlıkları, kalp çarpıntısı, kalp krampları, hipertroidizm, adet yokluğu (amenore=adetin azlığı veya yokluğu, bunun menapozla ilgisi yoktur), uyuyamama, şişkinlik, korku ve nefes darlığına karşı kullanılır.
d) Halk arasında; kalp çarpıntısı, sinirsel kalp rahatsızlıkları, hiper-troidizm, aşırı heyecanlanma, bronşitli astım, menapoz, adet yokluğu, yüksek tansiyon ve sinirsel gerginlik gibi rahatsızlıklara karşı kullanılır.

Çayı:
İki kahve kaşığı kurutulmuş, ince kıyılmış Aslan otu demliğe konur ve üzerine 300-400 ml kaynar su ilave edilerek 5-10 dk demlenmeye bırakıldıktan sonra süzülerek içilir.

Çay Harmanları

Gökçek sinirsel kalp rahatsızlıkları çayı;
>20 gr Aslan otu
>20 gr Kılıç otu
>30 gr Alıç çiçeği+yaprağı
>20 gr Oğul otu
>10 gr Çarkıfelek otu

Gökçek teskin edici ve uyutucu çayı;
>20 gr Kedi otu kökü
>20 gr Çarkıfelek otu
>20 gr Oğul otu
>20 gr Aslan otu
>20 gr Kılıç otu

Meyer sinirsel kalp rahatsızlıkları çayı;
>20 gr Kedi otu kökü
>20 gr Lavanta çiçeği
>20 gr Aslan otu
>20 gr Kimyon tohumu
>20 gr Rezene tohumu

H.Wagner koroner kan dolaşımı artırıcı;
>20 gr Atkuyruğu otu
>20 gr Ökse otu
>25 gr Oğul otu yaprağı
>25 gr Civanperçemi otu
>25 gr Aslan otu
>15 gr Alıç çiçeği
>15 gr Arnika çiçeği
>15 gr Eğri kökü

B.Vonarburg sinirsel kalp çayı;
>20 gr Aslan otu
>20 gr Kedi otu kökü
>20 gr Alıç yaprak ve çiçeği
>20 gr Oğul otu yaprağı
>10 gr Şerbetçi kozalağı
>10 gr Arnika çiçeği

M.Pahlow sinirsel kalp rahatsızlıkları ve korku çayı;
>20 gr Aslan otu
>15 gr Kılıç otu
>10 gr Alıç çiçeği
>10 gr Oğul otu yaprağı
>5 gr Kedi otu kökü

W.Widmaier sinirsel kalp rahatsızlıkları çayı;
>30 gr Aslan otu
>30 gr Kedi otu kökü
>20 gr Alıç yaprak ve çiçeği
>10 gr Oğul otu yaprağı
>10 gr Rezene tohumu

H.Wagner teskin edici çay;
>20 gr Kedi otu kökü
>20 gr Aslan otu
>20 gr Lavanta çiçeği
>20 gr Rezene tohumu

M.Pahlow uyku verici ve teskin edici çay;
>20 gr Aslan otu
>10 gr Oğul otu yaprağı
>10 gr Kılıç otu
>10 gr Kedi otu kökü

Homeopati’de:
Taze Aslan otundan 20 gr ince kıyılarak bir şişeye konur ve üzerine 80 ml %70’lik alkol ilave edilerek 4-6 hafta güneş ışınlarından uzakta muhafaza edilir. Şişe iki günde bir çalkalanır ve bu süre sonunda süzülerek Homeopati’de <<Leonurus cardiaca>> adı ile anılan tentür elde edilir. Bu tentürden günde 3-5 defa 10-15 damla 4-6 hafta süreyle alınır.

Hastalığın belirtileri (semptom):
1) Adet yokluğu ile belirgin karın ağrısı
2) Sinirsel gerginlik ve aynı zamanda ateş
3) Cinsel organlarda kramp
4) Gözler kuru, dil kuru ve derin yırtıklı
5) Menapoz rahatsızlıkları
6) Hipertroidizmin sebep olduğu kalp çarpıntısı
7) Bu gibi hallerde Aslan otu tentürü kullanılır.

Yan tesirleri:
Tarife uyularak kullanıldığında herhangi bir yan tesiri yok-tur. Şayet aşırı miktarda alınır ise kusma ve iç kanamaya sebep olabilir.