Şifalı Bitkiler – Güzelavrat otu, Atropa belladona

Diğer Adları:
Güzelavrat otu Tollkirsche Atropa belladona
Yahudi kirazı Syn: Atropa lethalis
Deli kiraz “ pollida
Zehirli kiraz Belladonna baccifera
Şeytan gözü
Şeytan kirazı

Familyası:
Patlıcangillerden, Nachtsschattengewâchse, Solonaceae

Drugları:
Güzelavrat yaprağı; Belladonnae folium
“ kökü; Belladonnae radix
Güzelavrat otunun genellikle yaprakları tentür ve natürel ilaç yapımında kullanılır.

Giriş:
Güzelavrat otu Patlıcangillerin bir alt grubundan olan Atropagillerden olup bu gruba 50’ye yakın bitki dahildir. Fakat en yaygın olanı Güzelavrat otu; Atropa belladonna bilinir ve kullanılır. Atropagillerden bazıları; Çin Güzelavrat otu; A.acuminata, İspanya Güzelavrat otu; A.baetica, Türkmen Güzelavrat otu; A.komarovii’yi sayabiliriz. Belladonna Latince olup Güzelavrat otu anlamına gelir ve Türkçede Güzelavrat otu diye anılır. Eskiden bayanlar çok az miktarda 0,2gr yapraklarından aldıklarında gözbebeklerini büyüttüğü ve güzel göründüğü ve bunun eskiden denmesi nedeniyle Güzelavrat otu diye anılmıştır. Oysa 0,2gr Güzelavrat otunun yaprağının dahi öldürücü derecede zehirli olduğundan dikkat edilmesi ve asla bu maksat için kullanılmaması gerekir. Güzelavrat otu yaprağı bademcik iltihaplanması ve kabızlığa karşı kullanılır.

Botanik:
Güzelavrat otu Kuzey Afrika, Avrupa ile Asya’nın Türkiye, Kaf-kaslar, Horasan, Ukrayna, Rusya ve Türkistan’da yetişir. Günümüzde ise ABD’nin Japonya ve Çin’de kültür bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Bitki genellikle yarım ormanlar, orman kenarları, kireçli ve taşlı bölgelerde daha rahat yetişse de öyle pek özene gerekmeden hemen her toprakta yetişir. Gövdesi oldukça sık çatallaşır ve elverişli ortamda boyu 2m’yi bulabilir. Kazık kökü 2-5cm kalınlığında ve yan kökler 1-2cm kalınlığında ve silindir şeklinde, içi beyaz, dışı grimi esmer renkte ve de etlidir. Alttaki yaprakları 10-25cm uzunluğunda, 5-12cm eninde yumurta şeklinde, uca doğru sivri, kenarları bütün ve üzeri hafif tüylüdür. Yukarıdaki yaprakları ise genellikle bir çift olup biri büyük diğeri ise ancak onun yarısı kadardır. Çiçekleri çan şeklinde olup uca doğru 5 loplu, 2-4cm büyüklüğünde, morumsu renkte, içi morumsu sarı ve yer yer kan kırmızısı damarlarla bezenmiştir ve 5 adet döllenme tozluğu ile 2 loplu bir iğnesi mevcuttur.

Yetiştirilmesi:
Türkiye’nin birçok yöresinde yetişen Güzelavrat otu Ege üniversitesi tarafından kültür bitkisi olarak yetiştirilmektedir ve yapılan deneme üretiminde yüksek kalitede ürün elde edilmiştir.

Hasat zamanı:
Güzelavrat otu çiçek açmaya başladığı zaman yani Haziranda veya meyvelerin olgunlaştığı zaman yani Eylül de yaprakları toplanır, güneşli havadar bir yerde ve gölgede kurutulur. Kökleri ise Mayıs da veya Eylül sonunda toplanarak yıkanır ve ortadan yarılarak kurutulur, Şayet tentürü yapılacak ise taze olarak işlenir.

Birleşimi:
1) Güzelavrat otu yaprağının birleşimindeki en önemli madde Alkaloit türevleridir. Alkaloitler bitkinin yetiştiği, toprak, ülke ve mevsime göre değişir. Türkiye’de yetişen Güzelavrat otunun yaprakları %0,8 oranında Alkaloit türevleri içerirken Almanya’da yetişen bitkide ise %0,3-0,5 Alkaloit türevleri içerir. Alkaloit türevleri Mayıs, Haziran ve Eylül aylarında en yüksek oranda bulunur. Alkaloit türevleri; L-Hyoscyamin %80-90 oranında olup bu da kurutulurken ve de depoda bekletilirken Resamatı olan Atropin’e dönüşür. Ayrıca %5-9 Apoatropin %3 tropin, %2 Secopalamin ve az miktarda Aposecopalamin, Tropinon belladonnin, Nikotin, N-Metilpyrrolin, Pyridin ve Cüskhyarin içerir.
2) Köklerinde %0,3-1,2 arasında Alkaloit türevleri içerir. En önemlileri %70 Hyoscyamin olup bu da çoğunlukla Atropin’e dönüşür. Ayrıca %15-20 Apoatropin, %3 3α-Phenylacetotropan, %2,5-3 Tropin, %2-3 Cüskhygin ve az miktarda Scopalamin, Pseudotropin, Hygrolin ve Hygrin içerir. Kumarinlerden; Scopolin ve Scopoletin. Flavonlardan; Rutin, Quercetintriglikozit, Kâmpferoltriglikozit. Minerallerden; Potasyum, Sodyum, Kalsiyum ve az miktarda Bakır içerir.

Araştırmalar:
Homeopati’de doktorlardan Rutemacher ve Hahnemann çok geniş çaplı araştırmalar yapmış ve onu diğerleri takip etmiştir.
1) Prof.Dr.Weiβ yaptığı araştırmalarda Güzelavrat otu tentürünün mide-bağırsak kramplarını önlediğini tespit etmiştir. (LP.91)
2) Bulgar asıllı Dr.İvan Racft ve ekibi Güzelavrat kökü ekstresi ile Par-kinson, Menenjit ve sinirsel rahatsızlıkları olan hastalar üzerine tedavi denemesi yapmış ve başarılı sonuçlar elde etmiştir. (LBH.II.675)
3) Hahnemann 87 hastası ve kendi üzerine 1805-1830 yılları arasında tedavi denemesi yapmıştır ve 390 semptom (hastanın şikayetçi olduğu rahatsızlıkların ip uçları) tespit etmiştir. (LBH.II.673) Bunların başında sinirsel rahatsızlıklar ve Polichrest’e (çok yönlü hastalıklar) karşı etkili olduğu belgelenmiştir.
4) PIRTKIEN ve ekibi 34 denek üzerinde tedavi denemeleri yapmış ve aynı Hahnemann gibi sonuçlar elde etmiştir. (Age)
5) BELLOWS ve ekibi 53 denek üzerinde ve aynı Hahnemann gibi sonuçlar elde etmiştir. (Age)
6) Kendi tecrübelerim; Türkiye’de izindeyken (28/07-18/08/1998) M.Şamil (13 aylık) çiçeğe yakalandı. Çapa özel hastanesinde nöbetçi doktor bu çiçek değildir diyerek antibiyotikler verdi. Frankfurt’a geldiğimde (18/08/1998) Hochst çocuk kliniğinde çocuk ve çiçek ve aynı anda mantara yakalandığını söylediler. Aynı rahatsızlığa bütün aile fertleri de yakalandı ve vücudunda sivilceye benzer içi sarımsı iltihap dolu olan kabarcıklar çıktı. Doktorlar birkaç çeşit Herpes virüs ile mantardan meydana gelen kompleks bir enfeksiyon olduğunu söylediler. Ben bu virüslere karşı Güzelavrat otu tentürü ve haricen antivirüstatik merhemi kullandım ve rahatsızlıklarımız geçti.
7) M.Şamil 25/02/2002 (4,5 yaşında) ağır bir gribe yakalandı ve aynı anda bademcikleri şişti. Ateşini düşürmek için bir bezi sirkeli su ile ıslatarak baldırlarına sardım ve bademcik şişliğine karşı Güzelavrat otu yaprak tentürü kullandım ve tedavi ettim.
8) Heilpraktiker (Hekim) Hermann Lang 64 yaşındaki bir bayanın 30 yıldır mevcut olan sol kulağındaki ağır duymayı Güzelavrat otu tentürü ile tedavi etmiştir. (3.00.393)

Tesir şekli:
Kramp çözücü, ağrı kesici, salgıları azaltıcı, teskin edici, gözbebeklerini büyütücü ve iltihapları önleyici özelliklere sahiptir.

Kullanılması:
a) Araştırmalara göre her türlü kramplar özellikle mide, bağırsak kramp-ları, ruhsal ve sinirsel hassas davranış bozuklukları, Polichrest (çok yönlü hastalıklar), orta kulak iltihaplanması ve bademcik iltihaplanmasına karşı kullanılır.
b) Homeopati’de; yüksek ateş, ani üşütme, şiddetli iltihaplar [kon-jektivit(=gözün saydam tabaksının iltihaplanması), Rhinit (alın boş-luğunun iltihaplanması), Sinüzit, Otit (kulak iltihaplanması, Tonsillit (bademcik iltihaplanması), Bronşit, Gastrit, Sistit (idrar yolları iltihaplanması)], astım, böbrek ve safra taşı, mide krampı, karın krampı, yutak krampı, baldır krampı, ense tutulması, baş ağrısı, mig-ren, güneş çarpması, güneş yanığı, güneş alerjisi, öksürük, boğmaca, difteri (kuşpalazı), sahte kuşpalazı (puseudokrupp), kızılcık, kızamık, kabakulak, kanlı çıban, yatağını ıslatma, kekeleme, menenjit, nevralji, sara, Parkinson, adet anormallikleri, kramplı ağrılar ve vajinismus (cinsel birleşim anında vajina duvarının kasılarak ağrı vermesi), cin, peri, hayaletler, vahşi hayvanlar, böcekler vb halüsinasyonlarını görmeye karşı kullanılır.

Çayı:
Çok zehirli olduğu için çayı içilmez.

Homeopati’de:
Güzelavrat otunun yapraklarından 20 gr inde kıyılır ve bir şişeye konur. Üzerine 80ml %70’lik Alkol ilave edilerek güneş ışığından uzakta muhafaza edilir. ve şişe iki günde bir çalkalanır. Bu nesne ve şişe iki günde bir çalkalanır. Bu nesne 4-6 hafta sonra süzülerek, Homoepati de (Belladonna) ismi ile anılan tentür elde edilir. Bu tentürden günde 3-5defa 10-15damla 4-6hafta süreyle alınır.

Hastalığın belirtileri (semptom):
1) Akut ve şiddetli iltihaplanma, bu genellikle lokalse daha etkili olur.
2) Yüksek ateş ve terleme
3) Uykusu olmasına rağmen uyuyamazsa
4) Uyurken kramplar ve çırpınma ve de diş gıcırdatma
5) Baş ağrısı aşırı duyarlı olma
6) Ağrılar aniden gelir aniden kaybolur
7) İltihaplı bölgelere dokununca aşırı duyarlık gösterirse
8) Baş ve yüz sıcak ve yüz kırmızı ayaklar soğuksa
9) Gözbebekleri geniş, ışığa karşı duyarlı, gözler parlaksa
10) Hasta sanki batıyormuş gibi hisseder
11) Hasta. Sessizlik, huzur ve karanlık ister, ışık, gürültü, dokunma ve çarpmadan rahatsız olur
12) Hasta vahşi hayvanlar, cinler, periler veya korkunç hayvanlar görüyormuş gibi hayaller veya tasavvur eder.
Bu gibi hallerde Güzelavrat otu tentürü gerekir.

Yan tesirleri:
Güzelavrat yaprağı çok zehirli bir bitkidir. Bu nedenle işin uzmanı olmayan kişilerce kullanılmaması gerekir. Güzelavrat otunun meyvesi kiraza benzediğinden çoğu kez çocuklar tarafından kiraz zan-nedilerek yenmekte ve sonu ölümle biten zehirlenmelere neden olmak-tadır. Meyvelerinden çocukların 3-5adet büyüklerin 10-20adet yemeleri halinde öldürücü olabilir.

Zehirlenme belirtileri:
1) Yüzün kızarması
2) Mukozanın (sümüksü deri) kuruması, özelliklede ağız içinin kuruması
3) Nabız atışlarının hızlanması
4) Gözbebeklerinin büyümesini sayabiliriz.
Bu belirtilerden sonra delice konuşma, baş ağrısı, baş dönmesi, kusma, hayal görme, iç huzursuzluk, son olarak da koma ve nefes alışverişinin felce uğraması ile ölümle sonuçlanabilir. Saf Atropinin 50mg’ı bir kişiyi öldürebilir. Zehirlenmeden hemen sonra kişi hemen kusturulmaya çalışılır ve hastanede mide yıkanır ve aktif kömür yutturulur. Çevre sinir sistemini felce uğratan Atropini etkisiz hale geçirmek için zehirlenen kişiye büyükse 2mg Phsostigmin, çocuksa 0,5mg Phsostigmin koldan parenteral yolla verilir.