Şifalı Bitkiler – Kalp otu, Spigelia anthelmia

Kalp otu, Spigelia, Spigelia anthelmia
Spigeliya
Spigelya

Familyası: Logangillerden, Loganiagewâchse, Loganiceae

Drugları: Sipeliae herba
Kalp otu kurutulduktan sonra tentürü veya natürel ilacı yapılır çünkü taze iken çok zehirlidir. Bu nedenle bitkinin çayı içilmez.

Giriş: Logangillerin alt grubuna ait olan Spingeliagillerin takriben 50 türü vardır ve bunlar tropik ve subtropik ülkelerde yetişir. Spigeliagillerin en önemlisi genellikle kalp hastalıklarına karşı kullanılan Kalp otu; Spigelia anthelmia ve bağırsak solucan ve kurtularına karşı kullanılan Marilon Solucan otu; Spigelia marilandica’yı sayabiliriz. Kalp otu ABD’lerinin Florida Eyaletinden Güney Brezilya’ya kadar geniş bir alanda yetişir veya yetiştirilir. Amerika’da Kızılderililer tarafından bağırsak solucanı ve kurtlarına karşı kullanılan bitki Prof.Dr.Atrianus Spiegelius tarafından keşfedilmiştir. Avrupa’ya 1754 yılında getirilen bitki Alman Dr. Hahnemann tarafından çok detaylı bir araştırmaya alınmış ve onu HERİNG, JAHR, MACFARLAN takip etmiştir. Bitkiyi keşfeden özellikleri hakkında araştırma yapan Prof.Dr.Atrianus Spiegelius’un adı bitkiye verilmiştir. Türkçe kalp otu diye anılması bitkinin hemen her türlü kalp rahatsızlıkları için ideal bitki olması nedeniyledir.

Botanik: Kalp otu 10-50cm boyunda bir yılık bir bitki olup sadece bir sap ve üzerindeki 4 yaprak ve çiçek başından ibarettir. Bitkinin üst kısımlarından karşılıklı dört yapraktan meydana gelir ve her bir yaprak 5-15cm uzunluğunda, 2-5cm eninde, baş kısmı yumurta, uca doğru mızrak şeklindedir. Yaprakların kenarı bütün ve hafif dalgalı, ortada ana bir damar ve ondan yanlara uzanan yan damarlardan oluşur. Çiçekleri 4 yaprağın ortasından çıkan 2-5adet sap üzerinde bulunur. Kupası 2-5mm büyüklüğünde, şeridimsi mızrak şeklinde, taçları 5-15mm büyüklüğünde pembe veya kırmızımsı ve 5 adettir. Meyve kapsülü 4-5mmuzunluğunda, 5-6m eninde, içinde 2-3mm büyüklüğünde yumurta şeklinde esmer tohumları bulunur.

Yetiştirilmesi: Türkiye’nin Akdeniz ve Ege bölgesinde yetiştirilmesi mümkündür.

Hasat zamanı: Mayıs, Haziran aylarında toplanan kalp otu kurutulur ve ancak kurutulduktan sonra tentür veya bitkisel ilaç yapımında kullanılır. Taze iken çok zehirli olması nedeniyle taze iken işlenmez. Malesef şifalı bitkiler toplama, kurutma, paketleme ve depolama işlemleri sırasında çok yanlışlar yapılmaktadır. Bitkinin şifalı kısmı yaprak veya çiçekleri ise asla Güneş altında kurutulmaz ve mutlaka gölgede kurutulmalıdır. Ay¬rıca örneğin bitki 5 günde kurudu ise, 2 gün daha kurumada bırakmak mahzurludur, çünkü birleşimindeki eterik yağları kaybettiğinden kalitesi düşer. Sadece bitki kökleri Güneş’te kurutulur ve kurur kurumaz hemen paketlenip depolanması gerekir. Şifalı bitkilerin Aktarlar’da açıkta satıl-ması kalitesini kısa sürede düşürür ve etkisini oldukca azaltır.

Birleşimi: Birleşimindeki maddeleri önemine göre şöyle sıralayabiliriz;
a) Alkaloitler; İzochinolin ve Actinidin
b) Karbonikasitler; Vanillinasit, Malikasit, Dihidroksibenzoasit, Kaffe asidi, Protolateşuasit, Chlorogenasit
c) Flavonitler; Hyperosid (=Quercetin-di-O-glikozit), Quercetin-O-rhamnosit
d) Aminler; Kolin (Cholin), Benzoylcolin, Dimetilakriloylcolin
e) Ayrıca tanin, şeker ve az miktarda eter yağı içerir.

Araştırmalar: Araştırmalara Homeopati’de uzman olan Doktorlar tara-fından yapılmış olup bunların dışında Dr.Hahnemann, Hering, Jahr ve Monefeslan tarafından yapılmış olup hemen hepsi de başta kalp ra-hatsızlıkları ve bağırsak solucan ve kurtlarına karşı etkili olduğunu tespit etmişlerdir. (LBH.II.457)

Tesir şekli: Kalp rahatsızlıklarını iyileştirici, bağırsak solucan ve kurt¬la¬rını düşürücü (amtelmintik) teskin edici, sinirsel ağrıları giderici (nevralji), iltihapları önleyici, antibakteriyel ve antiviral (virüsleri yok edi¬ci) özelliklere sahiptir.

Kullanılması:
a) Homeopati’de kalp otu adından da anlaşılacağı gibi başta hemen her türlü kalp rahatsızlığına karşı kullanılır. Bunlardan bazıları; endokardit (kalp iç zarının iltihaplanması), perikardit (kalbin dışını saran torba şeklindeki zarın iltihaplanması), miyokardit (kalp kaslarının iltihaplanması), anjina pektoris (kalp anjini, göğüste şiddetli ağrı, nefes alamama ve baygınlık ile seyreden ani nöbetlerle belirgin du-rum), sinirsel kalp rahatsızlıkları, kalp kapakçığı hatası, kalp çarpın¬tısı, kalp atışlarından anormallik ve aniden kalbin durma tehlikesine karşı kullanılır.
b) Ayrıca nefes darlığı, sol gözde, başın solunda ve yüzün sol kısmındaki sinirsel ağrılar (nevralji), migren, baş ağrısı ve bağırsak kurt ve solucanlarına karşı kullanılır.

Çayı: Son yapılan araştırmalarda taze kalp otunun zehirli olabileceği fakat kurusunun zehirli olmadığı iddia edilmektedir. (LBH.II.457). Buna rağmen çayının içilmemesi tavsiye edilir.

Homeopati’de: Kalp otundan 20-30gr bir şişeye konur ve üzerine %70’lik etanoldan 100ml ilave edilir. Şişe güneş ışığından uzakta iki günde bir çalkalamak suretiyle muhafaza edilir. 4-6hafta sonra süzülerek Homeoapti’de <<Spigelia>>ismi ile anılan tentür elde edilir. Bu tentür¬den günde 3-4defa 10-15damla 4-6hafta süreyle alınır.

Hastalığın belirtisi (semptom):
1) Şiddetli ve düzensiz kalp çarpıntıları, yakındakilerden tarafından dahi fark edilir
2) Ağrılar genellikle sol taraftan olur, sabahları başlar, öğleye doğru artar ve akşama doğru azalır
3) Ağrı ve nefes darlığı sol tarafa yatınca veya kafayı yükseğe kaldırınca azalır
4) Gözde soğukluk hissi
5) Sivri şeylerden aşırı derecede korkma (iğne veya bıçak gibi)
6) Pis kokulu balgam gırtlağa doğru akar
7) Akut hallerde aşırı sinirsel heyecanlanma
8) Periyodik (belli aralıklarla) olarak ağrıların gelmesi (nevralji veya migren gibi)
9) Soğuk hava, hava değişimi ve fırtınalı havalarda ağrılar artar
10) Yatarken ve sesiz otururken ağrılar azalırsa o zaman kalp otu tentürü gerekir.

Yan tesirleri: Kalp otu veya diğer ismi ile Spigelia taze iken çok zehirli, kuru iken hafif zehirli olabilir. Zehirlenme yüksek dozajda alınır ise olur. Zehirlenme belirtileri; çırpınma (konvülsiyon), nefes darlığı (dispne), kusma gibi haller görülür. Bu gibi hallerde aktif kömür (10gr) alınmalı ve hastanede mide yıkatılmalıdır. Tarife uyularak kullanılır ise zararı yoktur.