Kargabüken, Brechnuβ, Strychnos nux-vomica
Karga gözü
Baykuş gözü
Kusma cevizi
Familyası: Logangillerden, Logangewâchse, Loganiceae
Drugları: Kargabüken tohumu; Strychni semen
Kargabüken tohumları tentür ve natürel ilaç yapımında kullanılır. Fakat asla çayı yapılmaz çünkü çok zehirlidir.
Giriş: Loganların alt grubu olan Strychnusların bilinen 50 türü mevcuttur fakat bazıları ağaç, bazıları çalı ve bazıları da sarmaşık şeklindedir. Bunlardan Kargabüken ağaç, İgnatiya ise sarmaşık olan türe örnektir. Strychnoslar (Kargabükengiller) tropik iklimde yetiştirildiklerinden sü¬rek¬li yeşil ve senenin hemen her mevsiminde çiçek açar ve meyve verirler.
Botanik: Vatanı Sri Lanka ve Doğu Hindistan’ın Madagaskar sahilleri olup günümüzde Malezya, Endonezya, Kuzey Avustralya ve Batı Af¬rika’ da yetiştirilmektedir. Kargabüken 20m boyunda, 2,5m çapına ulaşabilir ve gövde kabuğu grimsi siyah, ana dal kabukları gri, taze dal kabukları ise yeşil renktedir. Yaprakları 10-15cm uzunluğunda, 5-10cm geniş¬li¬ğinde kenarları bütün, hafif dalgalı, ortada bir ana ve yanlarda bir paralel damarlara sahiptir. Yaprakları koyu yeşil renkte, oval şekilde, hafif uca doğru sivrice ve kısa saplıdır. Çiçekleri demet gibi topluca bir arada kupa yaprakları oldukça küçük, çan şeklinde, taç yaprakları boru şeklinde, ucu beş loplu, yeşilimsi beyaz veya sarı renktedir. Meyveleri 4-6cm çapında, portakal renkli, içinde 2-12 adet fakat genellikle 4-6tane 15-30mm çapında, 5-7mmkalınlığında, esmerimsi sarı renkte pardüse düğmesi şek¬-linde tohumlara sahiptir. Tohumlarının Karga gözü veya Baykuş gö¬züne benzemesi ile Karga gözü veya Baykuş gözü diye de anılır.
Yetiştirilmesi: Tropik iklimde yetişen bir bitki olması nedeni ile Tür-kiye’de ancak serada yetiştirilebilir. Bu da ancak üniversitenin veya ilaç fabrikalarının seralarında mümkündür.
Hasat zamanı: Kargabüken tohumları kurutulduktan sonra öğütülerek tozu elde edilir ve bu tozla etanol ile ekstraksiyonu yapılarak ekstresi elde edilir.
Birleşimi: Birleşimindeki en önemli madde;
a) Alkaloitler %2-3 arasında olup nadiren %5 veya %0,5’de olabilir. Bu Kargabükenin yetiştiği ülke toprak ve yöreye göre değişir. En yüksek oranda Alkaloit Sri Lanka’da (Ceylon) yetişen Kargabükende olur. Bu alkaloitlerin %40-50’sini Strychenin (Sitrikinin) %35-45’ini Brucin (Brusin) ve geri kalanı ise yan alkaloitler; 12-Hydroxstrychinin, 15-Hydroxy-strychnin, α-Colubrin, β-Colubrin, Icajin, Novacin, Vomicin (Vomisin), Struxin, Pseudostrychnin, Pseudobrucin, Pseudo-α-Colubrin ve Pseudo-β-Colubrin içerir.
b) Sabit yağlar %4-5 arasında, bununda %60’ını Linolasit ve az miktarda Plamitinasit ile Linolenasit içerir.
c) Hidroliz sonucu; Galaktoz, Mannoz, Xyloz ve Arabinozlar oluşur.
d) Ayrıca Loganinasit (%2), Chlorogenasit ve Phytosterinler içerir.
Tesir şekli: İştah açıcı, kuvvet verici (tonik), hazmettirici, sinirsel ve ruh-sal çöküntüyü önleyici, sinirleri kuvvetlendirici ve sindirim sistemini kuvvetlendirici özelliklere sahiptir.
Araştırmalar:
a) Drelusa ilaç firması tarafından üretilen Rheumaselect isimli ro¬ma¬tizma damlası ile 6 doktorun muayenehanelerinde 111 artritli, artrozlu ve poliartritli romatizma hastaları üzerinde yaptıkları deney¬lerde iyileşme görülmüştür. Bu deney Wiesenauner ve Gaus tara¬fından 1991De yapılmıştır ve hastalarda görülen sabah tutukluğu (sabah uyuşukluğu), gece ağrıları, hareketli iken ağrı, hareketsizken ağrı ve iltihapları önleyici özelliklere sahip olduğu tespit edilmiştir. rheumaselect’in birleşimindeki Şifalı bitki tentürleri ileride veri¬le¬cektir.
b) Werner Theegartanın tavsiyesi bebeklerde veya çocuklardaki kus-maya karşı günde 3-5defa 2-5damla Kargabüken tentürü verilmesini tavsiye etmektedir. (Nhk.3.98.16)
c) Kendi tecrübem; Oğlum Muhammed Şamil henüz 6 aylıkken (24.12.1997) yediği hemen her şeyi kusmaya başladı hatta üçüncü gün içtiği mamayı kustuğu gibi suyu da kusunca çareler aramaya başladım ve Kargabüken tentürünün en iyi natürel ilaç olduğunu gördüm. Çocuğa yarım saatte bir iki damla arka arkaya üç defa verdikten sonra çocukta kusma ve bulantı kesilerek normale döndü.
d) M.Şamil mide-bağırsak gribine yakalandı. Sabaha kadar ağladı ve arada bir kustu. Ateşi yükseldi, ben ona Kargabüken verdim. Çocuk 3-4saat sonra yeniden normal sağlığına kavuştu. (12.09.2000)
e) Sabahları kahve içmesem üzerimdeki uyuşukluğu atamıyor ve öğlene kadar kendime gelemiyordum. Adeta ellerim-ayaklarım bağlanmış gibi yavaş hareket ediyordum. Akşamları ise ayaklarım ve bacaklarım üşürken başım sıcaktı. Bu nedenle akşamları kendime gelmek için sıcak su ile ayak banyosu yapmak zorunda kalıyordum. 13 yaşında geçirdiğim zatürre ve kas romatizması nedeni ile içime işleyen soğu¬ğu (üşütmeyi) ve etkilerini atmam için 22.02.1999’da Kargabükeni ikinci defa ele aldığımda üşütmeyi geçirdiğini öğrendim ve tatbik ederek rahatsızlıklarımdan kurtuldum. 06.12.1999’da yine tekrar etti ve yine Kargabükenle kurtuldum. 15.02.1999’da aşırı yemek yemem sonucu göğsüm daraldı ve rahatsızlandım. Hemen 3-5damla Karga¬büken aldım ve rahatsızlıklarım geçti.
Kullanılması:
a) Araştırmalara göre romatizma, kusma ve üşütmeye karşı kullanılır.
b) Homeopati’de Kargabüken çok yönlü kullanılan ve oldukça etkili olan nadir şifalı bitkilerdendir. Çok zehirli olması ile ancak !/1000 oranında etanol ile sıvılaştırılarak kullanılır. Kargabüken hem ruhi hem de organik rahatsızlıklara karşı etkili olup her iki maksatla da kullanılır.
c) Bedeni rahatsızlıkların başında; üşütme, nezle, sürekli nezle, grip, romatizma özellikle de bel ve sırt ağrıları, tutulması, sabah uyu¬şuk-lukları, karaciğer rahatsızlıkları, bulantı, kusma, iştahsızlık, mide ve bağırsak iltihaplanması (gastrit ve enterit), baş dönmesi, baş ağrısı, başa kan hücumu, öksürük, dermansızlık, iktidarsızlık, her türlü kasılmaya karşı (kramplara), kahve yağı, papatya çayı ve sigara içtiğinde veya etli ve yağlı yendiğinde rahatsız ediyor ise iyileştirir.
d) Büyük yorgunluk, aşırı heyecan, aşırı uyuma veya sık sık uyanma (denen¬miştir), bağırma, korkma, güvenmeme, ağlamaklı ve ken¬dinde olmama ve de saçma davranış halleri, ölme hissi gibi rahat¬sızlıklara karşı kullanılır.
Çayı: Çok zehirli olması nedeni ile çayı içilmez.
Homeopati’de: Kargabüken tohumu öğütülüp toz haline getirildikten sonra 1/10 oranında %70’lik alkolle ekstraksiyonu yapılır ve elde edilen ekstre D1 yani1/10 (onda bir)’dan alınıp 1 kısım, 9 kısım alkolle ka-rıştırılarak D2 (yüzde bir) elde edilir ve bundan alınacak bir kısım ekstre 9 kısım Etanol ile karıştırılarak D3 yani binde bir ekstre elde edilir ve ancak bu kullanılabilir. Bu tentürden (D3) günde 3-5defa 5-10damla 4-6hafta süreyle alınır.
Yan tesirleri: Çok zehirli olması nedeni ile ancak D3 yani !/1000 oranında kullanılabilir. Tarife uyulduğunda herhangi bir yan tesiri yoktur. Kargabüken tozundan 1-3gr’ı öldürücü ve Kargabüken ekstresi elde edilen Strychnin’in 50mg’ı büyükler için, 10mg ‘ı ise çocuklar için öldürücü olabilir. Zehirlenme halinde hastaya aktif kömür yutturulur (eczaneden alınır) ve mide yıkatılmalıdır.