Şifalı Bitkiler – Kestane, Castanea sativa

Kestane, Maronen, Castanea sativa
Hakiki Kestane Syn: Castanea vesca GAERTN
Kebap Kestane

Familyası: Kayıngillerden, Buchengewaechse, Fragaceae

Drugları: Kestane Yaprakları; Cestaneae sativae folium
Kestane Kabukları; Castaneae cortex
Kestane Meyveleri; Cestaneae fructus
Kestanenin genellikle yaprakları çay, tentür ve natürel ilaç yapımında kullanılır. Meyveleri ise kebap gibi pişirilerek yenir.

Giriş: Kestanenin Türkiye’den diğer Akdeniz ülkelerine ve Türkistan’a kadar yayıldığı bugün bilinmektedir. Günümüzde kültür bitkisi olarak Hindistan, Japonya, Kuzey Amerika ve Orta Avrupa’da yetiştirilmektedir. Ayrıca yetiştiği yöreye göre dört Kestane türü mevcuttur. Bunlar;
a) Amerika kestanesi; Castanea dentata,
b) Çin Kestanesi; Castanea molissima,
c) Japon Kestanesi; Castanea crenata
d) Türk Kestanesi; Castanea sativa’yı sayabiliriz.
Bunlardan bizi ilgilendiren Türk Kestanesi: Castanea sativadır ve diğer¬leri hakkında fazla bir bilgiye sahip değiliz.

Botanik: Kestane ağacı 35metre boyuna ulaşabilir ve kuvvetli bir göv-deye sahiptir. Önce düz olan kabuğu sonra derin yarıklar ve çıkıntılardan oluşur. Kestane ağacı 500 yıldan daha uzun ömürlü olabilir. Geriden bakınca büyük bir taç taşıyormuş gibi bir görünüm verir. Yaprakları 10-20cm uzunluğunda 4-8cm eninde üst kısmı koyu alt kısmı açık yeşil renkte, kenarları dikenli, ortada ana bir damar ve ondan yanlara sağlı sollu ayrılan yan damarlardan oluşur ve de kısa saplıdır. Erkek Çiçekleri uzun bir başak veya kedicik şeklinde ve bunun üzerine dizilmiş sarımsı beyaz, yeşilimsi beyaz veya beyaz renkli çiçeklerden oluşur ve dallarının ucunda topluca bir aradadır. Dişi çiçekleri erkek çiçek başaklarının dibinde 3-8adeti bir arada bulunur ve genellikle beyaz renktedir. Mey¬velerin dışı dikenli bir kapsül içinde 2-3adet tohumdan meydana gelir ve bu tohumlara kestane denir. Kestane (tohumu) parlak kahveren¬gimsi bir kabuğa sahiptir ve üzeri tüylüdür ve de kabuğun içindeki etli kısım beyaz veya sarımsı renkte ve yumuşaktır.

Yetiştirilmesi: Vatanı Türkiye olan kestane Türkiye’nin genellikle Mar-mara, Ege ve Karadeniz bölgesinde yetişir.

Hasat zamanı: Yaprakları Mayıs’tan Ekim’e kadar toplanarak kurutulur ve kaldırılır. Meyveleri Eylül ve Ekim aylarında çatlayarak içindeki to-humları (kestaneleri) kendiliğinden yere dökülür ve buda toplanarak kurutulur ve nemsiz bir yerde muhafaza edilir.

Birleşimi: Yapraklarının birleşimindeki maddeleri önemine göre şöyle sıralaybiliriz;
a) Taninler %6-8 oranında olup bunun da

hemen hemen tamamını Ellagitaninler oluşturur ve en önemlileri; Tallimagrandin II, Tallimagradin I, Casuartictin, Potentillin, Pedunculagin Castalagin ve Vescalagin içerir.
b) Flavonlar; Quercetin ve Myricetin ile bunların glikozit türevleri olan Flavonitler Quercitrin, Myrictrin ve Rutin içerir.
c) Ayrıca Yağ, Pektin, Reçine, Şeker, C-vitamini, β-Sitosterol, glikozit ve Mazı asidi içerir.

Meyveleri; Karbonhidrat, Protein, Sabit yağ, A, B ve C-vitaminleri ve mineraller içerir.

Tesir şekli: Yaprakları balgam söktürücü, göğsü yumuşatıcı, damarları daraltıcı, iç kanamaları önleyici, ateş ve tansiyon düşürücü, ishali önleyici ve iltihapları önleyici özelliklere sahiptir.

Kullanılması:
a) Üniversite kliniklerinde tedavi denemeleri ve araştırmalar yapılma-mıştır. Bu nedenle bugünkü bilgilere göre 2. sınıf bir şifalı bitkidir. Kestane yerine göre daha etkili olan başka bitkiler kullanılmalıdır. Örneğin öksürüğe karşı A. Itır, Limon, ZYE, Sinirli ot, Güneş gülü preparatları veya Gökçek İksiri daha etkilidir.
b) Yaprakları halk arasında eskiden öksürük, bronşit, boğmaca, astım, yutak ve boğaz iltihaplanması gibi nefes yolları rahatsızlıklarına karşı kullanılır. Ayrıca kan dolaşımı yetersizliği, ishal ve romatizma gibi rahatsızlıklara karşı kullanılır. Fakat klinik araştırmaları ve tedavi de-nemeleri yapılmamıştır.
c) Meyvelerinden çeşitli yemekler, çorbalar, pastalar yapılır. Şayet sa-bahları aç karnına 3-4çiğ kestane 3-4hafta yenirse pankreas zafi-yetine karşı iyi gelir. (Nhk. 3.98.29)

Çayı: İki kahve kaşığı Kestane yaprağı ince kıyılarak bir demliğe konur ve üzerine 300-500ml kaynar su ilave edilerek 5-10dk demlenmeye bırakıldıktan sonra süzülerek içilir.

Ekstraksiyonu: Kestane yaprakları ince kıyılarak Etanol+su ile ekstresi yapılır ve diğer Şifalı bitki ekstreleri ile karıştırılarak posyonlar ve ekstre karışımı ile damlalar elde edilir.

İksirler:

Gökçek Bronşit İksirleri;
>20 gr Atkuyruğu otu ekstresi
>20 gr Sinirli ot ekstresi
>10 gr Kestane yaprağı ekstresi
>20 gr Çuha kökü ekstresi
>10 gr Calba çiçek ekstresi
>20 gr Itır kökü ekstresi

Gökçek Öksürük ve bronşit İksirleri;
>5 gr Kestane yaprak ekstresi
>20 gr Kekik ekstresi
>5 gr İpeka kökü ekstresi
>10 gr Çuha kökü ekstresi
>20 gr Sinirli ot ekstresi
>20 gr Itır kökü ekstresi

Gökçek Astım İksirleri;
>30 gr Keklik otu ekstresi
>30 gr Çuha kökü ekstresi
>20 gr Diş otu tohumu ekstresi
>10 gr Duvar sarmaşığı ekstresi
>9 gr Kestane yaprak ekstresi
>1 gr Güzelavrat otu ekstresi
>50 gr Çörek tohumu ekstresi

Yan tesirleri: Bilinen bir yan tesiri yoktur.