Ağaç 1-5m 5-8 Aylar Na Yaprakları Zehirli
Koka, Kokastrauch, Erythroxylum coca Syn:Erythroxylon coca LAM. Erythroxylon peruvianum PRESCOTT
Familyası: Kokagillerden, Kokagewächse, Erythroxylaceae
Drugları: Koka yaprakları: Cocaefolium Kokan yapraklarının ekstrak-siyonu ile elde edilen ekstre (Hülasa) cocain ilaç yapımında ve esrarcılar için keyif verici olarak kullanılır.
Giriş: Kokanın asıl vatanın Peru olduğu ve buradan önce Güney Ame¬rika, Bolivya, Kolombiya, Arjantin ve Şili gibi ülkelere yayıldığı ve son olarak Asya ve Afrika’yada yayıldığı belirlenmiştir. Asıl koka ağacının hangi tür olduğu bilinmemekte ve 5000 yıldır kullanılan bu bitkinin 200 türü zamanla oluşmuştur. Bu türlerden en çok kullanılan Erthroxylon coca LAM. dir bu nedenle bu türü elle alacağız. Eskiden Kızılderililer tarafından kuvvet verici, yorgunluk, açlık, uyku, susuzluk giderici olarak koka yaprakları kireçle karıştırılarak kullanılmıştır.
Botanik: Boyu 5 metreyi bulan bir ağaççıktır, fakat kültür bitkisi olarak yetiştirilenlerin boyu ise 1-2 metreyi bulacak şekilde sürekli budanır. Yaprakları 4-8 cm uzunluğunda, 2-4 cm genişliğinde, oval şekilde, kenarları düz, sapları kısa, üst kısmı koyu alt kısmı açık yeşil renkte ve değişken sıra ile dizilmiştir. Çiçekleri yaprak saplarının dibinden 1-4 adet çıkar ve bu çiçeklerin beş adet oval veya ters yumurta şeklinde beyaz renkli ve göbek ile beyaz ve döllenme tozlukları da beyazdır. Meyveleri yumurta şeklinde 0,8-1 cm büyüklüğünde ve kırmızı renklidir.
Yetiştirilmesi: Tropik iklim ve subtropik iklimde yetişen bir bitkidir, Türkiye’de ancak seralarda yetişebilir.
Hasat zamanı: Yaprakları olgunlaştıktan sonra toplanır güneşli hava¬larda kurutulur veya suni olarak kurutulur. Yaprakları ekstraksıyonla hulasası (ekstresi) elde edilir ve bu alkoloitler esrarcılar tarafından ve ilaç yapımında kullanılır.
Birleşiminde; Birleşimindeki en önemli maddeleri sırasına göre şöyledir.
a) Alkaloitler % 0,5-2 oranında olup üç türlü alkal
oitlerden oluşur.
1) Tropinler; Tropin ve Tropacocain.
2) Ecgoninler; Cocain, Cinnamoylcocain, Benzoylecgonin, Cocamin, İsococamin’i ve cocain Truxilline.
3) Hygrinler; Hygrin, Cuscohygrin ve Nicotin içerir. Akoloitler içinde cocain en belirceyici olandır.
b) Ayrıca eteryaglar, flavoritler, vitaminler ve mineraller içerir.
Kullanılması: Koka yapraklarının çiğnenmesi belli bir süre alışkanlık (bağımlılık) yapar. Saf kokainin burna çekilmesi veya damara vurulması veyahut yutulması aynı şekilde bağımlık yapar, bu nedenle koka yaprağı veya kokainin kullanılması yasaktır ve asla kullanılmamalıdır zira sonu ölüm demektir. Sadece özel metotlarla elde edilen cocainhydrochlorid nefes yolları rahatsızlıklarında ancak doktorların yazacağı reçete ile alınabilir. Kaldı ki nefes yolları rahatsızlıklarına karşı çörek, kekik, çuha, calba, A.Itır preparatları veya Gökçek İksiri daha etkilidir.
Yan tesiri: Saf cocainin (Kokain) 200-300mgr mı ölüme sebep olabilir. Az miktarda alınarak insanda keyif, canlılık, sevinç, gülme, neşelenme, problemlerini unutma, cesaretlendirme, gibi insanda suni geçici haller uyandırır. Zamanla kişi Kokaine bağımlı halle gelir ve 50 mgr la ken¬dinden geçemeyince bu oranı sürekli artırmak zorunda kalır. Alınan kokain oranı artınca bu sefer neşe, cesaret ve güçlülük hissi gibi haller yerine korku, ruhi çöküntü (Depresyon), bunalım, uyuyamama veya uyanmama gibi hiç de arzu edilmeyen bir yığın psikolojik rahatsızlıklara neden olur. Kokain almadan duramayan kişiye kokainist (Kokainci) ve bu hastalığa kokainismus denir.
Kokainismus yani Kokaine bağlı olan kişi uyuyamama, sürekli yarı uyuma (Uyuşukluk), sürekli zayıflama (yavaş yavaş erime) sürekli ken-dini kötü hissetme, bulantı, baş dönmesi gibi haller hasıl olur. Neticede kendi kendini kontrol edemez, günlük yapması gereken işleri yapamaz, sürüngen veya yarı bitkisel bir hayat yaşar ve herhangi bir gün alacağı aşırı dozla da ölebilir. Amerika’da (ABD) 1904 yılında koka hülasasının Koka-Cola`ya (Coca Cola) katılması yasaklanmış fakat 1972`de Emboden ve 1985 Duke tarafından yapılan incelemelerde Coca Cola’ya Kokain katıldığı tespit edilmiştir. ABD ve Avrupa’da üretilen Alkollü içecekler, dondurmalar ve sigaralara kokain katılmakta böylece tüketicinin belli markalara bağımlılıkları sağlanmaktadır.