Şifalı Bitkiler – Kola, Cola nitida

Cola, Cola, Cola nitida (VENT.)
Cola cevizi Kollanuss SCHOTT et ENDL.
Cola ağacı Cola acuminata SCHOTT et ENDL.

Familyası: Colagillerden, Sterkuliengewâchse, Sterculiaceae

Drugları: Cola tohumları: Colae Semen
Cola meyvesinin tohumları öğütülerek çay, tentür ve natürel ilaç yapımında kullanılır.

Giriş: Vatanı Batı Afrika’nın sahil şeridindeki ülkelerden; Nijerya, Togo, Gana, Fildişi sahili ve Kamerun gibi yerlerde yetişmektedir. Colanın tohumu köle ticareti yapıldığı asırlarda köleler tarafından Orta ve Güney Amerika’ya ve de Asya’dan Hindistan ve Endonezya adalarına kadar geniş bir alana yayılmıştır. Colagillerin bilinen 200 türü mevcuttur. Fakat sadece iki türü Coca Cola yapımında kullanılır. Diğer türler ise pek kullanılmaz. Bu iki Kolaya; Büyük Cola ağacı; Cola nitida ve Küçük Cola ağacı; Cola acuminata’yı sayabiliriz.

Botanik: Cola ağacı 8-25 m boyunda, kahverengimsi kırmızı kabuklu, geriden Atkestanesi ağacını andırır bir görünümdedir. Yaprakları15-30 cm uzunluğunda 7-13 cm eninde koyu yeşil renkte, kenarları bütün, eliptik şekilde, ortada ana bir damar ve ondan sağlı sollu yay şeklinde uzanan yan damarlardan oluşur. Çiçekleri gövdede veya yaşlı dallarda üzüm salkımı gibi bir arada topluca bulunur ve taç yaprakları yıldız şeklinde beş eliptik parçadan oluşur. Meyveleri 4-5 adet bir sapta geri doğru kıvrık eliptik şekilde, her meyvede 3-6 tohum bulunur ve to¬humları 2-4 cm uzunluğunda 2-3 cm eninde kırmızı kabuklu ve kabukları soyulur ise beyaz renkte Atkestanesi şeklinde ve basıktır.

Yetiştirilmesi: Tropik ülkelerde yetişmesi nedeniyle Türkiye’de yetiş¬mesi mümkün değildir ve ancak botanik bahçelerde yetişebilir.

Hasat zamanı: Cola meyvelerinden tohumların çıkarıldıktan sonra ya kısa bir süre kaynatılır veya üzerine sıcak alkol dökülerek birleşimindeki enzim zararsız hale gelir. Colanın birleşimindeki Cafe chin ve Coffein birlikte bulunur ve zamanla enzim bunların parçalanıp ayrılmasını sağlar. Şayet kaynatılır veya kızgın alkol ile haşlanır ise enzimin yapısı bozulduğundan parçalanma durur.

Birleşimi: Birleşimindeki önemli maddeleri şöyle sıralayabiliriz;
a) %1-3,5 Purin alkaloitler içeren ve bununda %90’dan fazlasını Coffein (Koffein) ve az miktarda Theobromin içerir.
b) Taninler %3-5 oranında olup; (+)-Catechin ve (-)-Epicathecin en önemlileridir.
c) Ayrıca; %35-45 Nişasta, %3 Şeker, %5-10 Protein ve 0,5 sabit yağ içerir.

Tesir şekli: Yan tesirinin büyüklüğü nedeniyle tercihe edilmez.

Araştırmalar:
1) ABD’de yapılan bir araştırmada çok Cola (Coca Cola) içen çocuk ve gençlerde kemik kırılması rizikosunun çok arttığı görülmüştür. Bununda coca Cola nın yüksek oranda Fosfat içerdiğinden buna neden olduğu tespit edilmiştir. Çünkü fosfat kalsiyumun bir karşıtı (antagonisti) olup fazla fosfat alındığında kalsiyumun absorbsiyonunu önlediği ve de kişinin kemiğinin zayıfladığı tespit edilmiştir. (Na.9.99.50)
2) Colanın yüksek oranda Koffein içermesi nedeniyle bayanların sürekli ve günde 100 mg’dan fazla Koffein aldıkları takdirde %40 oranında daha az hamile olma durumu ortaya çıkmıştır. (GM.10.97.43) İspanya’nın Alicante üniversitesi tarafından 3100 kadın üzerinde yapılan araştırmada ispanyalı bayanların ortalama günde 199 mg Koffein, Danimarka’lı bayanların 707 mg Koffein aldıkları görülmüştür.(NH.9.97.518). Bir kutu 0,33 ml’lik Coca Cola’da 50 mg Koffein bulunur.
3) Kahve cola içenlerde el terlemesi, keyifsizlik, baş ağrısı, kalp çarpıntısı, korku, depresyon, yorgunluk ve konsantrasyon zafiyetine sahip olma durumu olabilir. (NH.1.98.7)
4) Bir gazetecinin Coca Cola’nın gizli formülünü çalması ile ortaya çıkan yayınlardan (Zaman gazetesi, Sabah gazetesi ve Almanya’da Bild gazetesi) öğrendiğimize göre 0,33 litrelik Coca Cola’nın 36 gr şeker bulunduğunu, oysa normal bir insanın günde 35 gr şekere ihtiyacı olduğu bilinmektedir. O halde bir kutu Caca Cola (0,33lt) içen kişinin o gün şejkerli veya nişastalı bir şey yememesi veya içmemesi gerekir.

Kullanılması: Yan tesirinin çokluğu nedeniyle kullanılmaması daha uy-gundur.

Çayı: Cola tozundan 1-2 gr demliğe konur ve üzerine 300-500 ml kaynar su ilave edilir ve 5-10 dk bekledikten sonra süzülerek içilir.

Yan tesirleri: Cola tozu, ekstresi veya natürel ilaçlarının uyuyamama, aşırı heyecanlanma,sinirsel huzursuzluk ve aşırı kullanıldığında mide rahatsızlığına sebep olduğu tespit edilmiştir. Coca Cola uzun süre içildiğinde kemik erimesi, kemikteki kalsiyum oranının düşmesi nedeniyle hafif zorlanmalarda kırılgan olması, bayanların hamile olmalarını önleyici etkiye sahip olabileceği, aşırı şeker içermesi nedeniyle zamanla pankreas zafiyetine sebep olarak şeker hastalığı rizikosunu artırabileceği yapılan araştırmalarla ispatlanmıştır. Ayrıca Coca Cola’nın aşırı alınması halinde ellerde titreme, keyifsizlik,baş ağrısı, kalp çarpıntısı, korku, depresyon yorgunluk ve konsantrasyon zafiyetine sebep olduğu belirlenmiştir.