Şifalı Bitkiler – Şifalı Bitkilerin Faydaları – İbrahim Gökçek Şifalı Bitkiler ve Alternatif Tıp
Laden, Laden gülü, Cistrose, Cistus incantus var. Tauricus L.
Laden otu, Pembe Laden gülü
Pamuk otu, Güneş gülü
Karağan, Türk Laden gülü
Karahan, Toros Laden gülü
Karan, Buruşuk gül, Kırışık gül
Familyası: Ladengillerden, Cistrosengewâchse, Cistaceae
Drugları: Laden otu; Cistus herba
Laden yağı; Cistrosenöl (Ladanumöl)
Laden gülünün otu yani yaprak, çiçek, sürgün ve dalları çay, tentür, na-türel ilaç ve eter yağı elde etmek için kullanılır. laden eter yağına kısaca Laden yağı denir ve Laden yağı genellikle Beyaz Laden otundan elde edilir. Çay ve natürel ilaçlar Türk Laden otundan, tentürler ise Kanada Laden’inden yapılır.
Giriş: Laden’in oldukça çok türü mevcuttur ve bunların vatanı Türki¬ye’nin Ege ve Akdeniz bölgesi olup buradan önce diğer Akdeniz ülkelerine sonra da Avrupa ve Amerika’ya kadar çok geniş bir alana yayılmış¬tır. Laden türlerini kullanılış maksadına göre ikiye ayırabiliriz. Türkiye ve diğer Akdeniz ülkelerinde yetişen Ladenler Kanada’da yetişen türden farklıdır. O nedenle Kanada Laden gülüne bu bölümün sonuna doğru değineceğiz. Türk Laden gülü (Toros Laden gülü) olarak ta blinen; Cistus incantus var.tairicus, Eğe Laden gülü; Cistus crecistus, Girit Laden gülü; Cistus villosus ssp.crticus, Beyaz Laden gülü; Cistus Ladeniferus, Kıvırcık Laden gülü; Cistus crispus’u sayabiliriz. Bunlardan Mor çiçek açan Girit Laden gülü pek kullanılmaz. Bizi en çok ilgilendiren Türk Laden gülü, Ege Laden gülü, Beyaz Laden gülü ve Kanada Laden gülüdür.
Botanik: Toros Laden gülü genellikle 50-100 cm boyunda, nadiren özel olarak yetiştirilirse 2 metreyi bulabilen bir fundadır. Geriden büyük bir çiçek demeti gibi görüne bitki daha sık çatallaşır ve çevresine yayılır. Yaprakları karşılıklı bir sonraki ile çapraz, kavşak gibi, üzeri hafif tüylü üst kısmı yeşilimsi boz veya açık yeşil, alt kısmı boz renkte, eliptik veya mızrak şeklinde uca doğru sivri, kenarları hafif dalgalı 1-3 cm eninde 2,5-5 cm uzunluğundadır. Çiçekleri açık pembe, pembe veya alımsı renkte, taç yaprakları 5 adet kalp veya yumurta şeklinde ve sanki elle alınıp buruşturulmuş gibi buruşuk veya kırışık bir şekildedir. Göbekte 50-80 arasında döllenme tozluğu bulunur ve döllenme tozlukları sarımsı esmer renkte ve de ortada bir topuzcuk şeklinde bir iğnesi bulunur. Tohumları bir küre şeklinde, üzeri tüylü içinde tohumları vardır.
Yetiştirilmesi: Türkiye’nin Akdeniz, Ege ve Marmara bölgesinde yabani olarak yetişen Laden gülü, Türkiye’nin diğer bölgelerinde de yetiştirilebilir. Fakat kışın donmaması için üzerinin çam dalları ile örtülmesi ge-rekmektedir.
Hasat zamanı: Laden otu (yaprak, çiçek, gül, dal ve sürgünleri) Mayıs’ tan Ekim’e kadar toplanarak kurutulur ve nemden uzakta özel kaplarda muhafaza edilir.
Birleşimi: Laden otunun birleşimindeki maddeler henüz yeterince incelenmemiştir. Ancak bazı bilinenler şunlardır;
1) Polyphenoller (Polifenoller), Flavron-3-oller, Flavonoitglikozitler
2) Eter yağ türevleri %1,5-5,5 arasında değişir ve en önemlileri; α-Pinen, β-Pinen, Camphen (Kamfen), Sabinen, Myrcen, Phellandren ve Limonen olup ana madde α ve β-Pinen’dir.
3) Reçineler, Taninler
4) Indometacin ve Phyenylbutazon içerir.
Tesir şekli: Antimikozit (mantarları yok edici), antibakteriyel (bakterileri yok edici) iltihapları önleyici, damarları kuvvetlendirici, deri hastalıklarını iyileştiricidir.
Araştırmalar:
1) Münster Üniversitesinin yaptığı araştırmalar sonucunda Laden otunun birleşimindeki Indometacin ve Phenylbutazon gibi iki madde bulunmuştur. Bu maddelerin bakterileri ve mantarları yok edici ve de ilti-hapları önleyici olduğu tespit edilmiştir. (PR.3.95.8)
2) Çocuk ve alerji uzmanı Prof. Dr. G.Wiese ve ekibi 95 çocuk üzerinde büyük bir araştırma yapmışlardır. Bu araştırmalarda Nörodermatitli (kaşıntılı, kabarcıklı, sulu ekzema benzeri deri hastalığı) çocukların iltihaplı, kaşıntılı, ekzema benzeri derilerinin üzerine Laden çayı demi ile günde iki defa pansuman yapılmış ve günde bir bardak çay içerek 4 hafta süren bir tedavi sürmüştür. Tedavi süresi sonucunda has-talardan %70 oranında iyileşme görülmüştür ve de yan tesiri kim¬yasal ilaçlara (kortizon) göre hemen hemen yok denecek kadar az olduğu görülmüştür. (Nhp.7.96.1069, Nhp.8.97.1312)
3) Eskişehir Anadolu Üniversitesindeki bir grup ilim adamı Laden ot çayı ile yaptıkları bir tedavi denemesinde Laden in gastriti önlediği ve gastrite sebep olan Hericobakter ploriyi bu bitkinin birleşimindeki maddelerin öldürdüğü (zararsız hale getirdiği tespit edilmiştir. (Nhp.10.99.1597, ZP.3.98.137)
4) Almanya’da Saarland Eyaleti Homburg Üniversitesi Ahremsberg şehrindeki Besin maddeleri araştırmaları LEFO-Enstitüsü ve Hamm şehrinden alerji uzmanı Prof.Dr. Günther Wiese tarafından yapılan araştırmalarda Laden otunun başta alerjik Nörodermatoz (besin alerjisi nedeniyle ortaya çıkan sulu, kabarcıklı, kaşıntılı ve alerjik ekzema), iltihaplı ekzema, akne ve bebeklerde kullanılan hazır bezin sebep olduğu deri hastalıklarına karşı etkili olduğunu belgelemiş¬lerdir. (Nhp.08.01.1216)
5) Deri hastalıkları Klinik şefi Dr.Wolfgang Hübschner hastalarını Laden otu çayı ve Laden çay demi kompresi ile Nörodermatoz, iltihaplı ekzema ve bebeklerdeki hazır bez deri hastalıklarını tedavi etmişler-dir. (Nhp.08.01.1216)
6) Kendi tecrübem:28 Mayıs-17 Haziran 2000 tarihleri arasında Antalya’da izin yaparken 5-6 kilo Laden otu topladım ve kurutarak Al-manya’ya getirdim. Et yediğim zaman kaşınıyordum (Nöroder¬matoz) ve ince kabuklu meyve yiyince ağzımın içi uyuşuyor, kamaşı¬yordu ve de gastritim vardı. Bu nedenle niyetim takriben 1 yıl Laden çayı içmekti fakat takriben iki ay (Temmuz-Ağustos 2000) kadar içtikten sonra cinsel olarak kendimi 20-25 yaşlarındaki dinamik bir genç gibi hissetmeye başladım. Önce neden olduğunu pek anlayama¬dım ve bunun geçici olduğunu zannettim fakat aşırı cinsel arzu günlük yaşamımı altüst etti ve sebebini araştırdığımda karşıma Laden otu çıktı. Çünkü ben son iki buçuk aydır günde 1-2 lt Laden çayı içiyordum. Şayet tek bir bayanla evli iseniz iki aydan fazla içmemenizi tavsiye ederim. Cinsel gücü arttırıcı kimyasal ilaç <
Kullanılması:
a) Araştırmalara göre Laden otu çayı ve Laden otu çayının demi ile yapılan kompres başta; bebeklerdeki hazır bezin sebep olduğu deri hastalıkları, pişikler, Nörodermatoz (kaşıntılı, kabarcıklı, sulu, ekze¬ma gibi bir deri hastalığı yani besin alerjisine sebep olan alerjik deri iltihaplanması), ekzema ve gastrite karşı etkili olduğu görülmüştür. Nörodermatoz sinirsel ve psikolojik nedenlerle ortaya çıkan deri iltihaplanması anlamına gelirse de bizim burada inceleme konusu olan alerjik Nörodermatoz’dur. Yani besin alerjisinin neden olduğu deri iltihaplanmasıdır.
b) Halk arasında erkeklerdeki iktidarsızlık, kadınlardaki isteksizliğe, dep-resyon, korku, sinir zafiyeti, iyileşmeyen müzmin yaralar, cinsel uzuvlar, ağız içi, yutak, mide-bağırsak, deri ve tırnak mantarları ve lenf bezi rahatsızlıklarına karşı da kullanılmıştır. Şayet çok içildiğinde hararet yapar ise hakiki Adaçayı ile içilmelidir.
Çayı: Bir kahve kaşığı ince kıyılmış Laden otu demliğe konur ve üzerine 300-400 ml yaraların bu çay demi ile kompresi yapılır.
Çay Harmanları;
Nörodermatoz’a (besin alerjisine neden olan deri iltihaplanması) karşı çay;
>20 gr Laden otu
>20 gr Meşe kabuğu
>20 gr Ayrık kökü
>20 gr Hamamelis kabuğu ve yaprağı
>10 gr Safur sapı
>10 gr Papatya çiçeği
>50 gr Çörek tohumu
Şehvet uyarıcı çay (erkekler için);
>30 gr Çakşır kökü
>30 gr Laden otu
>10 gr Ginseng kökü
>10 gr Eğri kökü
>10 gr Sater otu
>20 gr Kılıç otu
Şehvet arttırıcı çay (kadınlar için);
>20 gr Laden otu
>20 gr Hayıt tohumu
>40 gr Çakşır kökü
>20 gr Kılıç otu
Ekstre: Laden otu Etanol/su karışımı ile ekstre yapılarak Laden ekstresi elde edilir. Bu ekstre başta cinsel gücü artırıcı olarak kullanılır.
Araştırmalar: Laden otunu (yaprak, çiçek, sürgün ve dalları) su buharı ile damıtılarak Laden eter yağı (Laden esansı=Laden hülasası) elde edilir. Bu eter yağı birinci kalite olup bir de Laden reçinesinden elde edilen ikinci kalite Laden esansı vardır. Eskiden Laden fundalıkları arasında yayılan keçilere yapışan Laden reçinesini taranır ve elde edilen reçineden Eter yağı elde etmek için destilasyonu yapılırdı. Bu usulün pek sağlıklı olmaması nedeniyle Laden reçinesi elde etmek için özel kayışlar yapılmış ve bu kayışlarla reçine toplanmıştır. Günümüzde kayışla reçine toplayanlar az da olsa mevcuttur. Laden esansları içinde Beyaz Laden’in esansı (eter yağı) en kalitelisi olduğundan bu konuya biraz sonra Beyaz Laden’de değineceğiz.
Yan tesirleri: Laden otu çayı uzun süre içilirse uyutmaz. Ayrıca Çörek otu tohumu alerjik hastalıklara daha etkilidir.
Funda | 1-3m | 6-10 Aylar | Otu ve Eter yağı
B) Beyaz Laden gülü Neiβer Cistrose Cistus Ladeniferus
Ladenler içinde boyu 3 metreyi bulan tek türdür ve yaprakları da büyük ve mızrak şeklindedir. Yapraklarının üst kısmı parlak koyu yeşil, alt kısmı donuk yeşil renktedir. Çiçekleri beyaz renkte, ortadaki döllenme tozluk¬ları sarı ve çiçekleri sürgünlerin tepesinde topluca bir aradadır. Bu türün de asıl vatanı Batı Anadolu olduğu ve zamanla diğer Akdeniz ülke¬lerine yayıldığıdır. Günümüzde daha çok Güney Fransa ve İspanya’da yetiştiril-mekte ve otunun damıtılması (destilasyon) ile Eter yağı elde edil¬mektedir. En kaliteli Eter yağı bu türden elde edilir. Eter yağının (Uçucu yağ) birleşimindeki en önemli maddeler α- ve β- Pinen, Camphen, Sabinen, Myrcen, Phellandren, Limonen, Eucalyptel, Borneol ve Cymen’ dir. Bunlardan α-Pine %40-50 oranında teşkil eder. Beyaz Laden esansı (Eter yağı) başta diğer bitkilerin Eter yağları, yağları, bal, kaymak ve alkolle karıştırılarak kullanılır. Laden yağı (Eter yağı) başta; psikolojik rahatsızlıklara, birine karşı kırgınlık, soğuk davranma, depresyon, saldırganlık ve ruhi çöküntü ile erkeklerde cinsel güçsüzlük (iktidar¬sızlık), kadınlarda cinsel isteksizlik, virüs hastalıkları ve şişkinlik rahat¬sızlıklarına karşı kullanılır.
C) Kanada Laden gülü Kanadische Cistrose Cistus canadensis
Kanada Laden gülü diğerlerinden farklıdır bu nedenle eskiden Helianthemumgiller ailesinden sayılan bu bitki sonra Ladengiller (Cistaceae) ailesine alınmıştır. Çiçeklerinin taç yaprakları yumurta sarısı veya altın sarısı renkte, diğerlerinden farklı olarak kalınca ve buruşuk değildir. Bu tür sadece tentür yapımında kullanılır.
Kullanılması:
a) Homeopati’de başta beze rahatsızlıkları (şişme, sertleşme, iltihap-lanma), kulak iltihaplanması, boğaz ve yutak iltihaplanması ve de hava cereyanına karşı aşırı duyarlılığa karşı kullanılır.
Homeopati’de: Bitki çiçek açmaya başladığı an yaprak, çiçek ve sürgünleri toplanarak ince kıyılır, bir şişeye konur ve üzerine %70’lik 500 ml alkol ilave edilir. Şişe gün ışığından uzakta muhafaza edilir, iki gün¬de bir çalkalanır ve 4-6 hafta sonra süzülerek Homeopati’de <
Hastalığın belirtileri (semptom): Kişi soğuğa karşı aşırı duyarlıdır. Soğuğu bütün vücudun da hisseder, içten titreme ve üşüme hisseder. Bu sıcak oda da dahi böyledir. Soğukta boğazındaki bezeler şişer ve sertleşir. Soğuk havada dışarıda veya evde şayet kapı ve pencere açık ise rüzgarın esmesinden hemen alınır. Soğuktan sinirlenir, ağrıları azar ve hatta soğuk nefes almasından bademcikleri şişer. Bu gibi hallerde K.Laden tentürü gerekir.
D) Ege Laden gülü Ageishe Cistrose Cistus crecitus
Ege Laden gülü 1-3 metre boyunda, çiçekleri pembe renkli, Türk Laden gülü gibi kırışık, göbekteki döllenme tozlukları altın sarısı renktedir. Yaprakları pürtüklü oval şeklinde, kenarları hafif kalkık ve hafif dalgalı, üst kısmı koyu yeşil ve hafif tüylü, alt kısmı grimsi ve tüylüdür. Ege Laden gülü aynı Türk Laden gülü gibi kullanılır.
Yan tesirleri: Biline bir yan tesiri yoktur fakat şayet çayı içilecekse aşırı miktarda içilmemelidir. İki aydan fazla süre ile içilirse baş ağrısı yapabilir. O zaman ya 10-15 gün ara verilmeli ya da 2-3 dilim Limon (kabuğu ile) katılarak içilmelidir. Limonlu Laden çayı baş ağrısı gibi rahatsızlıklara karşı daha uygun olur. Laden otu çayı iki üç hafta sürekli içilirse uykuyu azaltır ve daha uzun süre içilirse uykuyu tamamen ortadan kaldırabilir. (4.04.01) Bu çayı Temmuz-Ağustos 2000 ve Mart-Nisan 2001 aylarında içerek tecrübe ettim.
